Co to jest dystrybucja?

Co składa się na współczesną dystrybucję?

• jądro Linuksa,
• system operacyjny GNU,
• darmowe/opensource'owe oprogramowanie w postaci pakietów,
• menedżer pakietów,
• ew. oprogramowanie komercyjne,
• dokumentacja,
• multimedia,
• kod źródłowy skompilowanych programów/jądra/bibliotek systemowych,
• instalator,
• środowisko graficzne.

Realizacja dystrybucji przez firmy i jako projekty społeczności linuksowej:

• rozwijanie kodu,
• dobieranie i organizacja zawartości dystrybucji,
• rozwiązania właściwe każdej dystrybucji,
• testy,
• rozpowszechnianie i promocja.

Historia

Skąd potrzeba tworzenia dystrybucji?

Ułatwienie użytkowania Linuksa. Przed powstaniem zintegrowanych dystrybucji, użytkownik musiał sam nie tylko dobrze wiedzieć, jakich plików wykonywalnych i bibliotecznych potrzeba, żeby system się uruchomił i poprawnie działał, ale również musiał znać szczegółowe dane systemowe, takie jak detale dotyczące konfiguracji oraz rozmieszczenie i znaczenie poszczególnych plików systemowych i programowych.

Pierwsze dystrybucje pojawiły się wkrótce po rozpowszechnieniu jądra poza grupę jego programistów, którzy bardziej byli zainteresowani rozwojem samego systemu niż aplikacji, interfejsu czy wygodnej instalacji nowych aplikacji. Nowym użytkownikom trzeba było tego jednak dostarczyć.

Pierwsze dystrybucje

• MCC Interim Linux, dostępny publicznie przez FTP Uniwersytetu Manchester w lutym 1992;
• TAMU — Texas A&M University, 1992;
• SLS (Softlanding Linux System). Tę dystrybucję Patrick Volkerding rozwinął do Slackware'a, który jest najdłużej podtrzymywaną istniejącą dystrybucją Linuksa.

Bibliografia

• Wikipedia: Linux distribution
• Wikipedia: Dystrybucja Linuksa

GNU/Linux

Większość dystrybucji oparta jest na GNU/Linux — jądrze Linuksa, ale zatopionym w GNU. Znakomita większość najpopularniejszych pakietów (jak choćby bash, fileutils, textutils, finger, tar, grep, GRUB, binutils, make, gcc, GIMP, GNOME, Emacs) to właśnie GNU.

• 1984 — rozpoczęcie prac nad systemem operacyjnym GNU.
• 1991 — udostępnienie jądra Linuksa. Jądro GNU (GNU Hurd) wciąż niegotowe, ale reszta systemu — tak. Projektanci Linuksa dopasowują jądro do GNU, zaś twórcy GNU przystosowują je do nowego jądra.
• 1992 — Dystrybucja Yggdrasil używa nazwy Linux/GNU/X.
• 1994 — Debian zostaje nazwany GNU/Linux i ta nazwa funkcjonuje do dziś, choć większość dystrybucji najczęściej jest nazywana po prostu Linuksem — argumenty za i przeciw takiemu uproszczeniu można znaleźć w artykule Wikipedii: Linux naming controversy.

Bibliografia

• The GNU Operating System
• Wikipedia: Linux distribution

Standaryzacja

Potrzebne stało się ujednolicenie dystrybucji Linuksa i zniwelowanie różnic między nimi, przez wyznaczanie wspólnych standardów. Tylko wtedy twórcy aplikacji mogli pisać programy niezależne od dystrybucji, opierające się na ujednoliconych podstawach.

POSIX

(Backronim stworzony przez Richarda Stallmana od: Portable Operating System Interface, X wskazuje na Uniksowe dziedzictwo) — Zestaw standardów opracowywanych od 1985 r. przez IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers — organizację non-profit skupiającą profesjonalistów, opracowująca m.in. standardy urządzeń elektronicznych oraz urządzeń i formatów komputerowych).

POSIX standaryzuje m.in.:

• interfejs programistyczny (API),
• interfejs użytkownika,
• właściwości powłoki systemu,
• obsługę IO,
• wątki,
• synchronizację procesów.

Do tego zawiera serię testów PCTS (POSIX Conformance Test Suite) sprawdzających zgodność z POSIX.

POSIX jest niezależny od systemu operacyjnego, chociaż używany głównie w systemach uniksowych (ale np. Windows NT jest zgodny w części dotyczącej wykonania w czasie rzeczywistym). Linus Torvalds projektował Linuksa by był jak najbardziej zgodny z POSIX-em.

Ponieważ jednak IEEE pobiera bardzo wysokie opłaty za dokumentację POSIX i nie zezwala na jej publikację w Internecie, powstał znacznie tańszy i dostępny w Sieci standard Single UNIX Specification.

Bibliografia

• Wikipedia: POSIX (po angielsku)
• Wikipedia: POSIX (po polsku)

Single UNIX Specification (SUS)

Od 2001 r. SUS stał się bardziej popularny od POSIX-a, przede wszystkim ze względu na niskie koszty dostępu do tego standardu, ale jako podstawy przyjął rozwiązania POSIX-owe. Obecnie opracowywany jest SUS version 3. Za zgodność z nim dystrybucja może być certyfikowana stopniem “UNIX 03” (za zgodność z SUS version 2 — “UNIX 98”). Jednakże większość dostawców dystrybucji Linuksa nie stara się (ze względu na minimalizację kosztów) o certyfikację zgodności z SUS, zwłaszcza, że zmiany zawartości dystrybucji są tak częste, że ponowne wydawanie zaświadczeń byłoby dalece nieopłacalne.

Bibliografia

• Wikipedia: Single UNIX Specification

Linux Standard Base (LSB)

1 listopada 2005 specyfikacja LSB w wersji 2.0.1 stała się standardem ISO 23360.

Cel — stworzenie i wypromowanie standardów, które rozszerzą kompatybilność między dystrybucjami Linuksa, co umożliwi twórcom oprogramowania pisanie i przenoszenie oprogramowania bez ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych na dostosowanie go do specyfiki kilku dystrybucji. Wtedy również mniej popularne dystrybucje (dla których wsparcie jest często zaniedbywane) będą mogły korzystać z oprogramowania jeśli ich twórcy zadbają o dostosowanie ich do LSB.

LSB jest oparty na standardach POSIX i SUS, ale w pewnym zakresie również je rozszerza. Definiuje m.in.:

• biblioteki standardowe,
• serię poleceń i aplikacji rozszerzających standard POSIX,
• układ hierarchii systemu plików,
• poziomy działania systemu operacyjnego,
• rozmaite rozszerzenia systemu X.

Projekt LSB spotkał się z wdzięcznym przyjęciem, choć zarzuca mu się zamknięcie na projekty i dystrybucje niezwiązane z realizatorami Linux Standard Base, zwłaszcza niebranie pod uwagę wkładu Debiana, np. uznanie za standard pakietów RPM (podczas gdy Debian jako wcześniejszy stworzył format deb). Jest również krytykowany m.in. przez Ulricha Dreppera, głównego zarządzającego projektem Glibc — standardowej biblioteki C GNU —, za słabo przygotowane testy dystrybucji, mogące dawać pozytywne rezultaty w niepoprawnych przypadkach oraz za testowanie wyłącznie samych dystrybucji, a nie aplikacji dla nich przeznaczonych.

Bibliografia

• Wikipedia: Linux Standard Base
• Linux Standard Base Project

Filesystem Hierarchy Standard (FHS)

Prace nad standaryzacją hierarchii systemu katalogów i plików rozpoczęły się w 1993 r., w 1994 był gotowy pierwszy standard dla Linuksa (Filesystem Standard — FSSTND), w 1996 r. rozszerzony na ogół systemów uniksowych, nazwany FHS i prowadzony przez Free Standards Group. Pozwala zarówno programom jak i użytkownikom przewidywać umiejscowienie instalowanych plików i katalogów. Określa strukturę i przeznaczenie predefiniowanych katalogów w systemie plików, ich minimalny zakres, wylicza odstępstwa od tych reguł i prowadzi zapis udokumentowanych przypadków konfliktów związanych z FHS. Ułatwia pracę twórcom oprogramowania, autorom systemów uniksowych oraz użytkownikom, pozwalając na budowanie przenośnych aplikacji i zapewnianie poprawnego ich funkcjonowania.

Mimo szczegółowego opracowania standardu, wciąż znaczna większość dystrybucji Linuksa, nawet te realizowane przez członków Free Standards Group, nie jest w pełni zgodna z FHS. W szczególności niewykorzystane w szerszym zakresie pozostają takie ścieżki jak /media/ czy /srv/. Niektóre systemy, jak np. GoboLinux, zrywają wręcz ze standardem FHS na rzecz innych podejść.

FHS definiuje następującą strukturę:

Bibliografia

• Wikipedia: FHS

DCC Alliance

Projekt zajmujący się standaryzacją powłoki dystrybucji GNU/Linuksa opartych na Debianie. Dba o zgodność z LSB, wprowadza usprawnienia, patche i  rozszerzenia specyficzne dla Debiana, promuje certyfikaty LSB oraz debianowskie rozwiązania (jak np. sposób organizacji pakietów z oprogramowaniem), zarządza repozytorium oprogramowania.

Bibliografia

• DCC Alliance

Standardy dźwięku

Open Sound System (OSS)

Stworzony przez Hannu Savolainen (Finlandia) w 1992 r. interfejs dźwiękowy, wykorzystywany w 11 systemach uniksowych. Aż do jądra 2.4 włącznie OSS był jedynym wspieranym w Linuksie standardem. Jednakże widząc popularność swojego projektu, Savolainen zdecydował się go skomercjalizować, co doprowadziło do powstania darmowego, udostępnianego na zasadzie GPL standardu ALSA. Te systemy GNU/Linux i *BSD, które wciąż używają OSS, wykorzystują swoje własne implementacje na licencji GPL/BSD.

Advanced Linux Sound Architecture (ALSA)

Wprowadzony w jądrze 2.5, w wersji 2.6 zupełnie zastępuje OSS (ewentualnie symulując ten standard). ALSA jest składnikiem jądra linuksowego, udostępniającym sterowniki do kart dźwiękowych i pozwalającym na ich automatyczną konfigurację, jak również na obsługę wielu urządzeń dźwiękowych na jednym systemie.

Bibliografia

• Wikipedia: ALSA (Linux)
• Wikipedia: Open Sound System

Podział

• najważniejsze;
• przyjazne dla użytkownika;
• ogólnego zastosowania;
• edukacyjne;
• specyficzne dla kraju;
• embedded;
• PDA;
• bezpieczne;
• specjalnego zastosowania / mini;
• dyskietkowe / CD / ZIP;
• bezprzewodowe;
• dla specyficznego sprzętu ;
• instalacja z pod DOS/Windows;
• instalacja dla terminali bezdyskietkowych.

Wspierane architektury

x86
x86 64
AMD 64
PPC
IA64

Dodatkowo:

• Debian: SPARC, SPARC64, Alpha, MIPS, ARM, PA-RISC, Mac/VME 68k, S/390;
• Gentoo: PowerPC 970, SPARC, SPARC64, Alpha, MIPS;
• Mandrake: x86 (tylko i586 ! nie dziala dla 386 i 486);
• Slackware: S/390;
• PLD: x86 (i386, i586, i686, Athlon), Alpha, PPC, SPARC, SPARC64.

Popularność

Jeden pingwinek oznacza ok. 10% udziałów w rynku.

Rozmiar

Debian

Ogólnie

Debian powstał w ramach Projektu Debian i jest prawdopodobnie najpopularniejszą dystrybucją, rozwijaną przez ochotników z całego świata (ponad 1000 deweloperów). Od samego jej powstania, Debian (GNU), bazuje na jądrze Linuksa z wieloma podstawowymi narzędziami systemu z projektu GNU.

Debian jest znany ze swojego przywiązania do filozofii Uniksa i darmowego oprogramowania i z wprost przytłaczającej liczby opcjonalnych pakietów. (15 000 pakietów) i bardzo wielu obsługiwanych architektur.

Debian Linux jest bazą dla kilku innych dystrybucji, m.in. Knoppix i Ubuntu.

Debian wyróżnia się od innych dystrybucji swoim systemem pakietów, a w szczególności APT (Advanced Packaging Tool), za jego restrykcyjne zasady co do jakości pakietów i wydań, i za jego otwarty proces rozwoju i testów.

Historia

Debian narodził się dzięki Ianowi Murdockowi, ówczesnemu studentowi Uniwersytetu Purdue, który napisał “Debian Manifesto”, w którym wzywał do tworzenia otwartej dystrybucji Linuksa, zgodnej z duchem Linuksa i GNU. Nazwa jest połączeniem imion jego dziewczyny (żony) Debry i jego samego (Ian).

W 1996 roku projekt przejął Bruce Perens. Bruce Perens odszedł w 1998 roku przed wypuszczeniem pierwszego Debiana opartego na glibc, czyli 2.0. Dochodziło do kolejnych zmian osób prowadzących projekt. W 1999 roku powstały dwie pierwsze dystrybucje bazujące na Debianie: Corel i Stormix. Nie są one już rozwijane. Bardzo wiele innych, do dzisiaj rozwijanych dystrybucji bazuje na Debianie.

Organizacja projektu

Projekt Debian jest organizacją zrzeszającą ochotników z trzema najważniejszymi dokumentami:

• Kontrakt Społeczny Debiana — definiuje zestaw podstawowych zasad, którym podlega projekt i deweloperzy
• Debianowy Przewodnik Darmowego Oprogramowania — definiuje kryteria „darmowego oprogramowania” i jakie oprogramowanie jest dopuszczalne w dystrybucji
• Konstytucja Debianowa — opisuje strukturę organizacyjną, wylicza zakres działania i obowiązki prowadzącego projekt, sekretarza i deweloperów

Cykl życia pakietu

Jak widać na poniższym obrazku, cykl życia pakietu w Debianie jest „dość” złożony i długotrwały.

Podsumowanie

Ubuntu

Ogólnie

Ubuntu to kompletna dystrybucja systemu operacyjnego GNU/Linux, przeznaczona przede wszystkim do zastosowań biurowych i domowych (ang. desktop). Bazuje na dystrybucji Debian. Termin Ubuntu wywodzi się z Republiki Południowej Afryki i oznacza “człowieczeństwo dla innych”.

Dystrybucja Ubuntu są wydawane co pół roku.

Historia

Historii jeszcze nie ma ;) Ubuntu jest młodą dystrybucją. Nowe wersje dystrybucji Ubuntu wydawane są co pół roku.

• X 2004 — 4.10 “Warty Warthog”;
• IV 2005 — 5.04 “The Hoary Hedgehog”;
• X 2005 — 5.10 “Breezy Badger”.

Charakterystyka

• wykorzystanie mechanizmu sudo:
  sudo (ang. superuser do) to program stosowany w systemach operacyjnych GNU/Linux, Unix i podobnych, w celu umożliwienia użytkownikom uruchomienia aplikacji, normalnie zarezerwowanych dla administratora zwanego rootem. Możliwość korzystania z tego przydatnego lecz potencjalnie niebezpiecznego narzędzia, użytkownik uzyskuje po podaniu swego hasła, co ma utrudnić wykorzystanie programu przez niepowołane osoby w niecnych celach;
• mechanizmy ułatwiające korzystanie z systemu osobom niepełnosprawnym;
• pełna internacjonalizacja dystrybucji;
• format pakietów instalacyjnych deb — wspólny z Debianem.

Ubuntu jest bardzo silnie związana ze wspólnotą Debiana

Komponenty

• sekcja main — oprogramowanie najważniejsze z punktu widzenia użytkownika, spełniające wymagania licencyjne Ubuntu i wspierane przez zespół projektu, posiadają ze strony Ubuntu pełne wsparcie, dotyczące w usuwaniu błędów bezpieczeństwa;
• sekcja restricted — niezbędne lub istotne dla pracy lub funkcjonalności systemu, lecz na licencji niezgodnej z wymogami Ubuntu; są to np. sterowniki kart graficznych;
• sekcja universe — może posiadać przyjazną licencję lecz nie jest wspierane przez zespół Ubuntu.

Knoppix

Ogólnie

Knoppix jest dystrybucją LiveCD. Działa na CD lub DVD-ROM-ie, nie używa dysku twardego. Powstał dzięki Klausowi Knopperowi, konsultantowi GNU/Linux.

Knoppix uzyskał popularność dzięki:

• dobre wykrywanie sprzętu pozwala uruchamiać go bezpośrednio w środowisku graficznym bez konfiguracji
• podłącza się automatycznie do większości sieci
• dużo bardziej komfortowy od poprzedniej generacji systemów startujących z dyskietek.

Zaczynając od wersji 4.0, Knoppix został rozdzielony na edycje DVD maxi (z ponad 9GB oprogramowania) i edycję CD „light”.

Używanie

Kiedy program jest używany, następuje dekompresja do RAM-dysku. Dekompresja jest przeźroczysta i „w locie”. Knoppix zaleca przynajmniej 128MB pamięci RAM aby umieścić w niej RAM-dysk. Knoppix może być również zainstalowany na dysku z partycją ext3.

Po co uruchamiać z system CD?

• jako wprowadzenie do Linuksa, szczególnie jako system operacyjny dla desktopa
• demonstracja na konferencjach
• testowanie w sklepach czy dany komputer jest kompatybilny z Linuksem przed zakupem
• odzyskiwanie niesprawnego systemu lub części jego danych
• uruchamianie większej instalacji (bootstraping), np. Debiana

Przyspieszanie

• katalog Knoppiksa może być skopiowany na pustą partycję FAT32 — CD-ROM lub DVD jest używany tylko do wgrywania minimalnego systemu potrzebnego do rozruchu
• instalacja Knoppiksa na dysku twardym.

Wady

• Pracuje na bardzo dużej liczbie PeCetów, ale jednak nie na wszystkich (co jest naturalne dla automatycznego wykrywania sprzętu).
• Użycie pamięci: Knoppix wymaga min. 128 MB do uruchomienia środowiska KDE, i nawet wtedy Knoppix ma długie czasy wgrywania z CD lub DVD.

Red Hat

Ogólnie

Jest jedną ze „średniowiecznych” dystrybucji; 1/0 była wydana w XI 1994. Nie tak stara jak Slackware, ale z pewnością starsza niż wiele innych. Była pierwszą używającą RPM jako format pakietów.

Rynek

• głównie rynek serwerów
• dla firm posiadających „farmy komputerów”, przydatne jest wbudowane skryptowe narzędzie instalacyjne „kickstart” — ułatwia szybkie konfigurowanie i ustawianie ustandaryzowanego hardware'u
• od wersji 8.0, Red Hat wycelował także w rynek korporacyjnych desktopów

Charakterystyka

Red Hat Linux jest instalowany z graficznym instalatorem, Anaconda, z zamierzania prostym w obsłudze dla nowicjuszy. Ma także wbudowane narzędzie Lokkit do konfiguracji zapory ogniowej.

• UTF-8 — dużo łatwiejsza internacjonalizacja i bezproblemowe wsparcie dla wielu języków. Jest w stanie reprezentować każdy znak Unicode, i jest kompatybilny wstecz z ASCII
• Brakuje mu wielu funkcji z powodu możliwych problemów prawnych i patentowych. Dla przykładu, wsparcie MP3 jest wyłączone; zamiast tego, Red Hat rekomenduje używanie Ogg Vorbis, którego nie chronią patenty. Jakkolwiek wsparcie MP3 może być później doinstalowane, choć wymaga to wnoszenia opłat (royalities) w Stanach Zjednoczonych. Wsparcia NTFS również brakuje, ale może zostać doinstalowane.

Historia

Red Hat Linux był oryginalnie rozwijany wyłącznie wewnątrz Rad Hata. Użytkownicy zgłaszali tylko błędy i pomagali przy zawartych pakietach — nie przy dystrybucji jako takiej. Zmieniło się to późnym 2003 kiedy Red Hat Linux połączył się ze społecznościowym Projektem Fedora Linux. Powstały komercyjny produkt jest również w pełni darmowy. Oficjalnie „zwykły” Red Hat Linux zakończył swój żywot w IV 2004, mimo tego „Projekt Fedora Legacy” nadal publikuje do niego poprawki.

Natomiast Red Hat przeniósł centrum swojej uwagi na rynek biznesowy i Red Hata Enterprise Linux. RHEL jest teoretycznie darmowy. Płaci się „tylko” za wsparcie techniczne. Wykupienie wsparcia umożliwia otrzymywanie poprawek.

Wersje

• początek: 1.0 (Mother's Day), 3 listopada 1994, $49.95 [tylko wersje 1.x były płatne]
• koniec: 9 (Shrike), 31 Marca 2003
• połączenie: Projekty Fedora i Red Hat połączyły sie 22 września 2003.

Fedora Core

Ogólnie

Fedora Core, wywodzi się od Red Hat Linux, jest rozwijana przez Projekt Fedora i społeczność internetową. Fedora Core jest sponsorowana przez Red Hata.

Fedora oferuje darmową wersję Fedora Core i płatną Fedora Extras, która zawiera wiele dodatków. Linux Fedora Core jest czasem nieprawidłowo nazywany jako Fedora Linux.

Fedora to rodzaj lekkiego kapelusza.

Wersje

• Yarrow — XI 2003
• Tettnang — V 2004
• Heidelberg — XI 2004
• Stentz — VI 2005
• ? — III 2006

Mandriva

Ogólnie

Mandriva Linux (dawniej Mandrakelinux, Linux Mandrake) —- dystrybucja Linuksa firmy Mandriva, łatwa w użytkowaniu. Charakteryzuje się dbałością o graficzny interfejs użytkownika oraz obsługą szerokiej gamy modeli sprzętu popularnego w zastosowaniach biurkowych. Mandriva Linux słynie z kompilacji swych pakietów z optymalizacjami na Pentium i klasę procesorów AMD-64 i inne bardziej zaawansowane. Wiąże się to z niekompatybilnością Mandrake'a ze starszymi procesorami jak 386 czy 486.

Historia

Dystrybucja stworzona w 1998 r. Początkowo był to zbiór pakietów na Red Hat Linux, później usamodzielniła się i rozwinęła.

Przez pewien czas firma (wówczas Mandrakesoft) balansowała na krawędzi bankructwa, ale wyszła z tego obronna ręką, w czym duża zasługa modelu biznesowego, konsekwentnie opartego o lojalność wobec społeczności FLOSS.

24 stycznia 2005 r. poinformowano, że Mandrakesoft łączy się z brazylijską firmą Conectiva a 7 kwietnia tego roku o zmianie nazwy z Mandrakesoft na Mandriva i zmianie nazwy dystrybucji na z Mandrakelinux na Mandriva Linux. Zmiana nazwy wiąże się z procesem wytoczonym przez wydawcę komiksu Mandrake the Magician, który zarzuca dystrybutorowi naruszenie praw autorskich przez zapożyczenie nazwy i “magiczne” skojarzenia graficzne.

Instalacja i kontrola

Mandriva Linux jest wyposażony w Centrum Kontroli Mandrakiem (Mandrake Control Center) przydatne do administrowania Linuksem, zwalnia ono z konieczności używania w tym celu edytora tekstowego. Wymienione Centrum Kontroli składa się z wielu programów znanych jako Draki łącznie nazwanych drakxtoolami.

• MouseDrake (do myszki)
• DiskDrake (do dysku)
• DrakConnect (DrakNet) (do sieci) — wcześniej znany jako DrakNet

Pakiety

Mandriva używa zarządcy pakietów nazwanego urpmi, który funkcjonuje jako przejściówka do systemu pakietów RPM. (ma zautomatyzowane dodawanie potrzebnych pakietów).

Wersje

• początek: 1998 5.1 Venice
• najnowsza: 2005 2006.0 Mandriva Linux 2006

Potomkowie

Potomkowie czyli dystrybucje które bazują na Mandrake'u, część stworzona przez samą Mandrakesoft, pozostałe powstały jako niezależne projekty. Część z nich jest kompatybilna z Mandrakiem, a zatem można na nich instalować Mandrake'owe RPM-y

• Firewall — dystrybucje typu „Zapora ogniowa” zapewniają bezpieczeństwo w sieciach komputerowych, mogą być zdalnie administrowane przez WWW lub ssh
• Edycja do gier (ang. Gaming Edition) — 8.1 ma Edycje do gier. Zawiera ona grę „The Sims” i używa technologii WineX do obsługi gier napisanych pod Windows
• CLIC (aka Cluster Linux pour le Calcul) — Celem projektu CLIC jest realizacja dużych naukowych komputerów, bazująca na darmowym oprogramowaniu (GPL)
• Mandrake Move — LiveMove łączy w sobie zalety dystrybucji LiveCD (uruchamianej z płyty) z możliwością zapisu danych na kluczu USB.

Gentoo

Ogólnie

Gentoo Linux jest dystrybucją nazwaną po pingwinie Gentoo. Stworzoną z myślą o modularności, przenośności i łatwości w utrzymywaniu i zoptymalizowaną dla maszyny użytkownika. Zostało to osiągnięte dzięki budowaniu (building) wszystkich narzędzi i programów z kodu źródłowego, choć dla wygody, kilka dużych pakietów jest również dostępnych jako prekompilowane binaria dla różnych architektur. Gentoo osiąga to wszystko dzięki systemowi Portage.

Historia

Twórca Gentoo, Daniel Robbins, zaczął swoją przygodę z Linuksem od dystrybucji Debian GNU/Linux. Napisał tam kilka aplikacji i zapoznał się z tajnikami Linuksa. Wypróbował jeszcze kilka dystrybucji, ostatecznie postanowił pomóc w rozwoju Stampede Linux. Szybko zaczął otrzymał posadę koordynatora (ang. developer) i zaczął się zajmować w nim systemem zarządzania pakietami. Po jakimś czasie zdecydował się stworzyć własną dystrybucję.

Tak narodził się Enoch. Miała to być dystrybucja szybka. Do Daniela zaczęli przyłączać się inni i wkrótce nad projektem pracowało już 10 osób. W trakcie rozwoju zmieniono nazwę na Gentoo Linux. Faktycznie szybko, bo już około wersji 1.0, kiedy Daniel kupił nowy sprzęt komputerowy, okazało się że system sie na nim zawieszał. Rozwój dystrybucji zatrzymał się.

W kwietniu 2004 roku Daniel zdecydował się zrezygnować z posady dewelopera Gentoo, a w maju 2005 zatrudnił się w Microsofcie (jako doradza open-source), przekazując jednocześnie wszystkie patenty niedochodowej Fundacji Gentoo.

Dystrybucja rozwija się jednak nadal.

Przenośność

Gentoo był oryginalnie zaprojektowany na architekturę x86, ale został przeniesiony na wiele innych dzięki wysoce-przenośnej naturze Linuksa, gcc, glibc i Portage'a.

Charakterystyka

• Portage — system zarządzania pakietami wzorowany na portach FreeBSD
• Ebuild — Ebuild to alternatywa dla typowych w innych dystrybucjach prekompilowanych paczek oprogramowania. Jest to plik tekstowy opisujący jak pobrać, skonfigurować, skompilować, zainstalować źródła — w sposób zoptymalizowany dla danej maszyny.
• Flagi USE — Dla przykładu, jeśli ktoś nie używa środowiska graficznego GNOME tylko KDE, może ustawić odpowiednie flagi USE. Flagi USE wpływają na wybór pakietów, zależności między pakietami i na opcje kompilacji
• Maskowanie pakietów — Określa które pakiety są odpowiednie dla danego systemu. Bez interwencji nie da rady zainstalować oprogramowania niestabilnego lub na inną architekturę.
• System init — System init jest inną ważną cechą systemu. Jest podobny do systemu V, którego używa większość dystrybucji, ale używa priorytetów (runlevels) nazywanych zamiast numerowanych oraz skryptów bazujących na zależnościach

Wersje

• Pierwsza: 1.0, 31 marca 2002;
• Najnowsza: 2005.1 maintenance release, 1 listopada 2005.

Wady

• słaba kontrola jakości, niestabilne „stabilne wydania” i zamknięta „elita zarządzająca” — koncentrowanie się na jak najbardziej aktualnych wersjach. Kontrola jakości polega poprawianiu błędów, które użytkownicy zgłoszą — co jest złym rozwiązaniem w  przypadku rzadko używanego oprogramowania
• bardzo skomplikowany proces instalacyjny:
  • czasem, na starszym sprzęcie instalacja trwa dniami…
  • kompilowanie pakietów ze źródeł
  • konieczność skonfigurowania i kompilacji jądra, utworzenia i podmontowania partycji, zainstalowania bootloadera
  • część pakietów (szczególnie większych: X11 i OpenOffice.org) wymaga wielu dni do skompilowania. Ponadto niektóre ustawienia kompilacji mogą powodować mniejszą stabilność utworzonych pakietów.

Slackware

Historia i nazwa

Pierwsze wersja 1.00 została wydana w lipcu 1993 przez Patryka Volkerdinga, bazowała na dystrybucji SLS Linux. Slackware jest aktualnie najstarszą aktualizowaną dystrybucją.

Nazwa „Slackware” pochodzi od terminu Slack, zdefiniowanego w „Kościele Podgeniuszy”. Kościół Podgeniuszy jest satyryczną, postmodernistyczną religijną organizacją, oryginalnie położoną w Dallas. Głównym wierzeniem w kościele jest poszukiwanie „Slack” co oznacza wolność, niezależność i oryginalne myślenie przy osiąganiu własnych celów.

W 1999 roku numery wydania przeskoczyły z 4 na 7 aby pokazać że Slackware nie jest gorszy od innych dystrybucji, które miały zwykle nr. 6.

Filozofie projektowe

• KISS — oznacza „Keep it Simple, Stupid” — czyli dbaj o prostotę. Prostota raczej z punktu projektu systemu niż łatwości używania. Z tego powodu jest mało narzędzi GUI (bo są bardziej złożone, podatne na problemy). Rezultat to system szybki, bezpieczny kosztem przyjazności. Krytycy — system czasochłonny. Entuzjaści — uzyskane doświadczenie ważniejsze niż GUI.
• Skrypty startowe (init) — Używa skryptów typu BSD, podczas gdy większość dystrybucji używa skryptów Systemu V. System V ma podkatalogi na skrypty INIT, a BSD ma jeden skrypt na każdy poziom (runlevel). BSD podnoć łatwiejsze do edycji. System V ponoć wydajniejsze.
• Zarządzanie pakietami — Instalowanie i usuwanie pakietów jest łatwe, polega na rozpakowaniu pliku tgz (gzip tarball). Nie są sprawdzane zależności.

PLD

Ogólnie

PLD jest dystrybucją wytwarzaną głównie przez Polaków, jakkolwiek przeznaczoną dla ludzi z całego świata. Grupą docelową są bardziej zaawansowani użytkownicy i administratorzy. System może wymagać ręcznej konfiguracji, w zamian otrzymujemy dużą elastyczność i wsparcie dla wielu architektur.

Historia

PLD powstało w 1998 roku jako repozytorium pakietów dla Red Hata. Szybko się rozrosło i utworzyło samowystarczalną dystrybucję. Obecnie jest to jeden z najbardziej aktywnych open-source'owych projektów na świecie.

Wydania

• 1.0 Ra — XI 2002 — wydane jakiś czas temu;
• 2.0 Ac — końcowy stan rozwoju;
• 3.0 Th/3.0 — początkowy rozwój.

Aż do maja 2003 wszystkie ważne decyzje w PLD były podejmowane przez, kierującego projektem, Tomasza Kłoczko. Wielu deweloperów nie zgadzało się z jego sposobami działania i po kilku próbach poprawy sytuacji, zdecydowali się zaprzestać używania części infrastruktury kontrolowanej przez Tomasza (m.im. repozytorium CVS), mimo tego zaproponowali mu posadę zwykłego dewelopera. Tomasz odmówił i razem z grupą osób rozwija swoją własną wersję PLD.

Formaty pakietów;
systemy zarządzania pakietami niskiego poziomu

System zarządzania pakietami to zestaw narzędzi automatyzujących proces instalacji, aktualizacji, konfiguracji i usuwania oprogramowania. w tym celu aplikacje, biblioteki, itd. w skompilowanej formie ujmowane są w pakiety oprogramowania. Pliki z pakietami najczęściej niosą ze sobą dodatkowe informacje takie jak:

• nazwa i numer wersji;
• lista innych pakietów niezbędna do działania (zależności);
• sumy kontrolne plików.

Format tgz

• Typ MIME: application/x-tar
• Dystrybucje: Slackware
• Anatomia: archiwum tar skompresowane gzip-em, zawierające:
  • system plików (bez dowiązań symbolicznych!);
  • skrypt instalacyjny /install/do_inst.sh (brak skryptu deinstalacyjnego!);
  • opis pakietu /install/slack-desc.
• Metadane:
  • w nazwie pliku: nazwapakietu-wersja-architektura-podwersja.tgz;
  • opis pakietu;
  • brak informacji o zależnościach między pakietami! (co nie znaczy, że zależności między pakietami nie ma)
  • (nie)bezpieczeństwo: nie ma sum kontrolnych plików, pakiety nie podpisywane kryptograficznie.
• Narzędzia:
  • installpkg pełnanazwapakietu.tgz, upgradepkg pełnanazwapakietu.tgz: instalacja/aktualizacja pakietu,
  • removepkg nazwapakietu: usunięcie pakietu
  • makepkg pełnanazwapakietu: utworzenie pakietu pełnanazwapakietu.tgz z zawartości bieżącego katalogu.
• Baza danych pakietów:
  • dla każdego zainstalowanego pakietu:
    • plik /var/log/packages/pełnanazwapakietu zawiera:
      • nazwę pakietu,
      • jego opis, rozmiar (przed i po rozpakowaniu),
      • listę plików wchodzących w skład pakietu;
    • skrypt instalacyjny /var/log/scripts/pełnanazwapakietu;
  • analogiczne pliki dla pakietów usuniętych:
    • /var/log/removed_packages/pełnanazwapakietu
    • /var/log/removed_scripts/pełnanazwapakietu

Format rpm (RPM Package Manager, Red Hat Package Manager)

• Typ MIME: application/x-rpm
• Dystrybucje: Fedora Core, RedHat, PLD, Aurox, Mandriva/Mandrake, SuSE, Connectiva.
• Anatomia: dość skomplikowana, 4 następujące po sobie części:
  • czołówkę (lead),
  • nagłówek zawierający metadane,
  • sygnaturę umożliwiające weryfikację spójności zawartości pakietu,
  • archiwum cpio skompresowane gzip-em (lub, w nowszych wersjach, przy pomocy bzip2);
• Metadane:
  • w nazwie pliku: nazwa-wersja-podwersja.architektura.rpm (to jedynie konwencja, nazwę można dowolnie zmieniać, bez wpływu na zachowanie systemu zarządzania pakietami);
  • w nagłówku:
    • podstawowe informacje: Name, Version, Release, Arch, Summary, Description
    • pochodzenie: OS, Distribution,
    • kategoryzacja: Group;
    • zależności (od możliwości (capabilities) i ich wersji):
      • Requires,
      • Conflicts,
      • Provides, Obsoletes;
  • lista plików konfiguracyjnych — jeżeli plik konfiguracyjny zostanie zmieniony to podczas aktualizacji pakietu nie zostanie nadpisany przez nową wersję
  • lista plików tworzących dokumentację — można zażądać pomijanie dokumentacji podczas instalacji pakietu;
  • bezpieczeństwo:
    • pakiety mogą być podpisane kryptograficznie (GPG);
    • dla każdego pliku dostarczona jest suma MD5.
• Wyzwalacze (skrypty instalacyjne):
  • preinstall (wykonywany przed instalacją pakietu),
  • postinstall (wykonywany po instalacji pakietu),
  • preuninstall (wykonywany po instalacji pakietu),
  • postuninstall (wykonywany po instalacji pakietu);
• Polecenie rpm:
  • instalacja pakietów: rpm -i nazwaplikuzpakietem…;
  • aktualizacja pakietów: rpm -U nazwaplikuzpakietem…;
  • usunięcie pakietów: rpm -e nazwapakietu…;
  • wyświetlenie informacji o zainstalowanym pakiecie: rpm -q[opcje] nazwapakietu;
  • wyświetlenie informacji o pakiecie, do którego należy plik: rpm -qf[opcje] nazwapliku;
  • wyświetlenie listy wszystkich zainstalowanych pakietów: rpm -qa.
• Transakcyjność polecenia rpm:
  • jednoczesne instalowania/uaktualnianie/usuwanie wielu pakietów jest atomowe;
  • używanie opcji --repackage przy aktualizacji/usuwaniu pakietów pozwala na cofanie tych transakcji: rpm -U --rollback data.
• Baza danych pakietów: katalog /var/lib/rpm zawiera wiele plików; każdy z nich jest osobną bazą danych w formacie Berkley DB, przeznaczoną dla innego rodzaju zapytań.
• Pakiety źródłowe:
  • anatomia: po prostu pliki rpm zawierające kod źródłowy i przepis budowania pakietu (plik spec);
  • budowanie pakietu: rpmbuild -bb nazwaplikuzpakietemźródłowym.

Format deb, system dpkg (Debian Packaging System)

• Typ MIME: application/x-archive, application/x-debian-package
• Dystrybucje: Debian, Knoppix, Ubuntu, Progeny, Linspire, Xandros, UserLinux.
• Anatomia: archiwum ar zawierające (w tej kolejności) pliki:
  • debian-version zawierający numer wersji formatu,
  • control.tar.gz: archiwum z plikiem kontrolnym, skryptami pomocniczymi i sumami MD5 plików,
  • data.tar.gz: archiwum systemu plików.
• Metadane:
  • w nazwie pliku: nazwapakietu_wersja-podwersja_architektura.deb (to jedynie konwencja, nazwę można dowolnie zmieniać, bez wpływu na zachowanie systemu zarządzania pakietami);
  • w pliku kontrolnym, np. takim:

    Package: lftp
    Priority: optional
    Section: net
    Maintainer: Noèl Köthe <noel@debian.org>
    Architecture: i386
    Version: 3.4.0-1
    Depends: libc6 (>= 2.3.5-1), libexpat1 (>= 1.95.8), …
    Description: Sophisticated command-line FTP/HTTP client programs
     Lftp is a file retrieving tool that supports FTP, HTTP, …
     ⋮
    

  • podstawowe informacje: Package, Version, Architecture, Description;
  • Source, Maintainer;
  • kategoryzacja:
    • Section,
    • Priority (Required, Important, Standard, Optional lub Extra),
    • Essential — pakiet niezbędny do funkcjonowania systemu,
  • rozbudowane zależności (od pakietów i ich wersji):
    • Pre-Depends, Depends, Recommends, Suggests;
    • Conflicts;
    • Replaces, Provides.
  • lista plików konfiguracyjnych — jeżeli plik konfiguracyjny zostanie zmieniony to podczas aktualizacji pakietu nie zostanie nadpisany przez nową wersję
• bezpieczeństwo:
  • pakiety mogą być podpisane kryptograficznie (GPG);
  • dla każdego pliku dostarczona jest suma MD5.
• Skrypty instalacyjne, deinstalacyjne, konfiguracyjne:
  • preinst (wykonywany przed instalacją pakietu),
  • postinst (wykonywany po instalacji pakietu),
  • prerm, (wykonywany przed usunięciem pakietu)
  • postrm (wykonywany po usunięciu pakietu),
  • config (wykonywany po instalacji pakietu, a także na życzenie użytkownika);
• Narzędzia:
  • polecenie dpkg:
    • instalacja/aktualizacja pakietów: dpkg -i nazwaplikuzpkietem…,
    • usunięcie pakietów: dpkg -r nazwapakietu… lub dpkg -P nazwapakietu… (usuwa też pliki konfiguracyjne),
    • wyświetlenie informacji o zainstalowanym pakiecie: dpkg -p nazwapakietu,
    • odnalezienie pakietu, do którego należy plik: dpkg -S nazwapliku,
    • wyświetlenie listy wszystkich zainstalowanych pakietów: dpkg -l;
  • przesłanianie uprawnień plików: dpkg-statoverride;
  • rozwiązywanie kolizji plików o tej samej nazwie w różnych pakietach: dpkg-divert, update-alternatives.
  • odnajdywanie zbędnych bibliotek: deborphan.
  • tworzenie pakietów zawierających jedynie informację o zależnościach: equivs.
• Baza danych pakietów:
  • /var/lib/dpkg/available: informacje o dostępnych pakietach;
  • /var/lib/dpkg/status: statusy (zainstalowany, częściowo zainstalowany, …) dostępnych pakietów;
  • /var/lib/dpkg/info/*:
    • nazwapakietu.list
    • nazwapakietu.conffiles
    • nazwapakietu.md5sums
    • skrypty instalacyjne, deinstalacyjne i konfiguracyjne
  • /var/lib/dpkg/diversions;
  • /var/lib/dpkg/alternatives/*;
  • pliki te są tekstowe i nie zindeksowane!
• Pakiety źródłowe:
  • anatomia: 3 osobne pliki:
    • nazwa_wersja.orig.tar.gz: oryginalne (czasami jedynie w teorii) źródła;
    • nazwa_wersja-podwersja.diff.gz: łata na oryginalne źródła;
    • nazwa_wersja-podwersja.dsc: plik z metadanymi pakietu źródłowego;
  • budowanie pakietów: narzędzie dpkg-buildpackage.
• Debtags (Debian Package Tags:
  • niemal każdy pakiet z dystrybucji Debian został poddany klasyfikacji aspektowej, np.:
    Package: lftp
    ⋮
    Tag: filetransfer::ftp, interface::shell, interface::text-mode, protocol::ftp, protocol::http, protocol::ipv6, protocol::sftp, role::sw:client, uitoolkit::ncurses, use::downloading, works-with::file
  • strona WWW przedsięwzięcia: Debian Package Tags.

Bibliografia

• Comparing Linux/UNIX Binary Package Formats;
• Slackware Package Management;
• The Debian GNU/Linux FAQ: Basics of the Debian package management system;
• strony podręcznika deb(5), deb-control(5);
• RPM Guide;
• Taking the Red Hat Package Manager to the Limit;
• Transactions and Rollback with RPM.

Systemy zarządzania pakietami wysokiego poziomu

Piekło zależności

W przypadku zaawansowanych systemów zarządzania pakietami, zainstalowanie pakietu może się nie powieść z powodu niespełnionych zależności. Pojedynczy pakiet może wymagać dziesiątków innych; te z kolei jeszcze innych. (Usuwanie a nawet aktualizacja pakietów może być równie kłopotliwa.) Ręczne zapewnienie, że wszystkie zależności będą spełnione bywa w praktyce niewykonalne.

Rozwiązaniem są wysokopoziomowe systemy zarządzania pakietami oparte na repozytoriach:

• system przechowuje informacje o wszystkich dostępnych pakietach i zależnościach między nimi;
• zależności rozwiązywane są przez system automatycznie;
• nie rozwiązuje to problemu oprogramowania spoza dystrybucji.

apt (Advanced Packaging Tool)

• Dystrybucje: Debian, Knoppix, Ubuntu, Progeny, Linspire.
• Źródła repozytoriów: CD-ROM-y instalacyjne, serwery FTP i HTTP, repozytoria lokalne; konfigurowalne w pliku /etc/apt/sources.list.
• Możemy decydować o tym jakie pakiety mają pochodzić z jakiego repozytorium (przyszpilanie, pinning); konfigurowalne w pliku /etc/apt/preferences;
• Narzędzia:
  • apt-get — najpopularniejsze narzędzie oparte o bibliotekę APT:
    • uaktualnienie listy dostępnych pakietów: apt-get update;
    • instalacja pakietów: apt-get install nazwapakietu…;
    • usunięcie pakietów: apt-get remove nazwapakietu…;
    • aktualizacja zainstalowanych pakietów:
      • apt-get upgrade: nigdy nie zostaną zainstalowane nowe pakiety ani usunięte aktualnie zainstalowane;
      • apt-get dist-upgrade: ważniejsze pakiety będą aktualizowane, być może kosztem mniej ważnych;
      • pakiety, których nie udało się zaktualizować są oznaczone jako odłożone (kept-back).
  • aptitute — interaktywne odpowiednik apt-get-a;
  • apt-src — narzędzie do pobierania, instalowania, aktualizowania i śledzenia pakietów źródłowych.

apt-rpm

• Dystrybucje: PLD, Connectiva.
• Wersja biblioteki APT dostosowana do współpracy z RPM Package Manager'em.

poldek

• Dystrybucje: PLD.
• Alternatywa dla apt-rpm (w PLD dostępne są oba rodzaje repozytoriów);
• Nie daje tak dużej kontroli nad wieloma repozytoriami jak APT
• poldek w trybie wsadowym:
  • uaktualnienie listy dostępnych pakietów: poldek --upa;
  • przyrostowe uaktualnienie listy dostępnych pakietów: poldek --up;
  • instalacja pakietów: poldek -i nazwapakietu…;
  • usunięcie pakietów: poldek -e nazwapakietu…;
  • aktualizacja zainstalowanych pakietów: poldek --upgrade-dist;
• poldek może pracować również w trybie interaktywnym.

yum

• Dystrybucje: Fedora Core, Yellow Dog Linux.
• Narzędzie yum:
  • instalacja pakietu/grupy pakietów: yum install nazwapakietu, yum groupinstall nazwagrupy;
  • usunięcie pakietu/wszystkich pakietów z grupy: yum remove nazwapakietu, yum groupremove nazwagrupy;
  • aktualizacja pakietu/wszystkich pakietów z grupy: yum update nazwapakietu, yum groupupdate nazwagrupy;
  • aktualizacja wszystkich zainstalowanych pakietów: yum update;
  • uaktualnianie danych na temat aktualnie dostępnych pakietów odbywa się automatycznie.

portage

• Dystrybucje: Gentoo.
• System zarządzania oprogramowaniem z wykorzystaniem źródeł.
• Wzorowany na systemie portów z FreeBSD.
• Drzewo Portage zawiera pełny zestaw ebuild-ów: tekstowych plików opisujących jak pobrać, skonfigurować, skompilować źródła oraz jak zainstalować oprogramowanie.
• Aktualizacja lokalnej kopii repozytorium odbywa się za pomocą rsync i jest przyrostowa
• Flagi USE pozwalają określić, jakie opcje oprogramowania mają być uaktywnione podczas kompilacji oprogramowania, co pozwala na dostosowanie go do własnych potrzeb. Przykładowe (domyślne) flagi USE:

  USE="x86 oss apm arts avi berkdb bitmap-fonts crypt cups encode
       fortran f77 foomaticdb gdbm gif gpm gtk gtk2 imlib jpeg kde
       gnome libg++ libwww mad mikmod motif mpeg ncurses nls 
       oggvorbis opengl pam pdflib png python qt quicktime readline
       sdl spell ssl svga tcpd truetype X xml2 xmms xv zlib"

Bibliografia

• The Debian System: Concepts and Techniques; Debian releases and archives;
• Poldek;
• Gentoo Linux x86 Handbook;
• Managing software with yum;
• APT HOWTO.

Proste sposoby tworzenia pakietów

Gdy potrzebnego nam programu nie ma w dystrybucji, której używamy, możemy:

• poszukać go w nieoficjalnych repozytoriach:
  • Linux Packages (Slackware),
  • Unofficial APT repositories (Debian etc.),
  • RPM Search (dystrybucje oparte o rpm),
  • Rpmfind.net Server (dystrybucje oparte o rpm).
• samodzielnie zbudować pakiet binarny dla naszej dystrybucji:
  • zazwyczaj to jedyny słuszny sposób (jeżeli zawiódł poprzedni),
  • praktycznie niewykonalne gdy dysponujemy jedynie binarnym, niekonfigurowalnym instalatorem,
  • może być dosyć skompilowane i żmudne:
    • Debian New Maintainers' Guide,
    • RPM Guide: Creating RPMs;
• (skompilować go ze źródeł i) zainstalować w /usr/local/:
  • praktycznie niewykonalne gdy dysponujemy jedynie binarnym, niekonfigurowalnym instalatorem,
  • tracimy informację o zależnościach,
  • kłopotliwa deinstalacja i aktualizacja,
  • może być czasochłonne;
• rozpakować pakiet binarny z innej dystrybucji:
  • Slackware Packages (Slackware),
  • Debian Packages (Debian),
  • ryzykowne, jeżeli rozpakujemy wprost do katalogu głównego (w przeciwnym przypadku zmniejszamy szanse na poprawne działanie),
  • tracimy informację o zależnościach,
  • kłopotliwa deinstalacja i aktualizacja;
• dokonać konwersji pakietu binarnego z innej dystrybucji:
  • bardzo prosta metoda,
  • tracimy informacje o zależnościach;
• użyć specjalnych programów wspomagających budowanie pakietów.

Rozpakowanie systemu plików

• explodepkg nazwa.tgz;
• tar -xzvf nazwa.tgz;
• dpkg -x nazwa.deb .;
• ar x nazwa.deb && tar -xzvf data.tar.gz;
• rpm2cpio nazwa.rpm | cpio -idv
• implementacja rpm2cpio (pożyczona z /usr/lib/rpm2cpio.sh):

  #!/bin/bash
  pkg=$1
  let o=104
  set `od -j $o -N 8 -t u1 $pkg`
  let il=256\*\(256\*\(256\*$2+$3\)+$4\)+$5
  let dl=256\*\(256\*\(256\*$6+$7\)+$8\)+$9
  let o=128+16\*$il+$dl+\(-8-$dl\)\%8
  set `od -j $o -N 8 -t u1 $pkg`
  let il=256\*\(256\*\(256\*$2+$3\)+$4\)+$5
  let dl=256\*\(256\*\(256\*$6+$7\)+$8\)+$9
  let o=$o+8+16\*$il+$dl
  dd if=$pkg ibs=$o skip=1 | gzip -dc

Konwersja formatów pakietów — program alien

• Narzędzie pozwalające na konwersję między różnymi formatami pakietów binarnych (m.in. deb, rpm, tgz);
• Użycie: alien [--to-deb] [--to-rpm] [--to-tgz] plikzpakietem;
• Ograniczenia:
  • nie jest samodzielny:
    • wymagane są narzędzia do budowania odpowiednich pakietów,
    • do konwersji z formatu rpm potrzebny jest RPM Package Manager;
  • brak konwersji zależności;
  • ograniczona konwersja skryptów instalacyjnych i deinstalacyjnych;
• Przydatne linki:
  • Alien package converter — strona domowa programu;
  • Alien-extra — gotowe pakiety z alien-em oraz wszystkimi narzędziami niezbędnymi do konwersji.

Program checkinstall

Ze względu na uniksową hierarchię systemu plików, instalacja ze źródeł (lub za pomocą instalatora) powoduje, że usunięcie programu może wymagać:

• posiadania kopii źródeł (by móc wykonać make uninstall) lub
• deinstalatora.

Rozwiązaniem tego problemu zajmuje się program checkinstall, który:

• śledzi jakie pliki są zmieniane przez make install (lub instalator lub dowolny inny program);
• na podstawie zebranych informacji buduje pakiet (deb, rpm lub tgz).

Sposób użycia: checkinstall [-D] [-R] [-S] polecenieinstalacyjne.

Ograniczona obsługa zależności: tylko dla formatu rpm, należy je jawnie podać.

Przydatne linki:

• Strona domowa programu checkinstall.

Budowanie pakietu z jądrem — program make-kpkg

make-kpkg to narzędzie pozwalające w prosty sposób zbudować debianowy pakiet z jądrem (a także ze źródłami jądra, z dokumentacją jądra…). Program sam troszczy się o zależności, tworzy odpowiednie skrypty instalacyjne itd.

Sposób użycia: w katalogu ze skonfigurowanym jądrem wywołujemy:

make-kpkg --config menuconfig configure
make-kpkg --revision podwersja kernel-image

Bibliografia

• Strona podręcznika alien(1p);
• README programu checkinstall;
• Strona podręcznika make-kpkg(1).