Do strony glównej

2.2 Konfiguracja systemu

Spis treści

Dlaczego trzeba to robić

        Każdy użytkownik Linuxa ( podobnie zresztą jak każdego innego systemu ) szybko się przekonuje, że jego potrzeby się zmieniają i dobrze byłoby gdyby system mógł zmieniać się razem z nimi. Jeszcze dobitniej przekonuje się o tym administrator, który musi zaspokajać wymagania użytkowników. Dlatego aby system odpowiadał rzeczywistym wymaganiom wszystkich jego użytkowników musi się rozwijać i być odpowiednio przekonfigurowywany.
        Bardzo często wprowadzenie zmian do systemu wymaga rekonfiguracji samego jądra systemu i jego rekompilacji, co jest opisane w osobnym dokumencie i nie będzie tu dokładnie omawiane. Jednak wielu zmian można dokonać jedynie uaktualniając odpowiednie pliki konfiguracyjne. Można w ten sposób dodawać nowe grupy i użytkowników, udostępniać nowe serwisy, interpretatory poleceń czy nowe partycje dyskowe. Można też ułatwiać życie użytkowników wprowadzając proste synonimy dla skomplikowanych komend systemowych, lub uruchamiając od razu przy starcie systemu odpowiednie serwisy mające pomóc i uprzyjemnić pracę różnym osobom (np. środowisko X-Windows). O wszystkim tym będzie mowa w tym dokumencie.

Startowanie systemu

        Opiszę tutaj pokrótce sekwencję startową Linuxa oraz co, gdzie i jak można tu pozmieniać aby przy starcie uruchamiały się pożądane przez nas programy.
        Najpierw ładowane jest jądro systemu, wykrywane i sprawdzane są wszystkie urządzenia zainstalowane w komputerze, po czym uruchamiany jest proces /sbin/init ( lub gdy go nie ma szukane są /etc/init ewentualnie /bin/bash ), który czyta plik /etc/inittab, określa podany tam domyślny poziom startu systemu, a następnie wykonuje zawarte w kolejnych liniach polecenia. Są one podane w specjalnym formacie opisanym dokładniej w opisie pliku /etc/inittab.
       W szczególności uruchamiane są wtedy skrypty startowe z katalogu /etc/rc.d/ : /etc/rc.d/rc.sysinit, /etc/rc.d/rc i /etc/rc.d/rc.local odpowiedzialne za fizyczne uruchamianie poszczególnych programów i demonów przy starcie systemu.
        Aby dodać własne programy uruchamiane wraz z systemem można skorzystać z różnych istniejących programów konfiguracyjnych np. w środowisku X-Windows, albo można edytować wspomniane skrypty bezpośrednio jak każde inne skrypty interpretatora poleceń. W szczególności przyjęte jest że do uruchamiania programów użytkownika służy skrypt /etc/rc.d/rc.local, natomiast nie powinno się wogóle zmieniać pliku /etc/rc.d/rc, a zamiast niego zmieniać jedynie dowiązania w odpowiednim katalogu /etc/rc.d/rcX.d.

Zmiany w systemie

        Dodanie czegoś nowego do systemu, np. nowego urządzenia, pociąga za sobą zazwyczaj konieczność rekompilacji jądra systemu, w zasadzie jedynie nowe partycje dyskowe moża przyłączać po inicjalizacji całego systemu. Robi się to przede wszystkim umieszczając odpowiednią instrukcję w skrypcie /etc/rc.d/rc.sysinit, ewentualnie można zrobić to w dowolnym momencie pracy systemu, ale wówczas partycja ta będzie musiała być dołączana za każdym razem w ten sposób. Poza tym administrator powinien odpowiednio uaktualnić plik /etc/fstab aby programy miały aktualne dane na temat wszystkich dostępnych w systemie partycji.
        W podobny sposób trzeba zapisywać informację o dostępnych interpretatorach poleceń ( w pliku /etc/shells ) i rodzajach terminali ( w pliku /etc/gettydefs ).

Dodawanie grup i użytkowniów

        Jedną z istotniejszych rzeczy przy administrowaniu systemem jest możliwość dodawania nowych użytkowników systemu oraz łączenie ich w grupy w celu udostępniania im różnych zasobów. Normalnie dodanie nowego użytkownika odbywa się za pomocą programu useradd, któremu podaje się odpowiednie parametry: identyfikator użytkownika, jego numer, grupy do jakich ma należeć, nazwę katalogu domowego, czas do wygaśnięcia ważności konta czy czas do wygaśnięcia ważności hasła. Samo hasło wprowadza się za pomocą programu passwd. Oczywiście nie trzeba samemu podawać wszystkich parametrów, gdy się któryś pominie zostanie mu przypisana wartość domyślna zzpisana w pliku /etc/default/useradd. W środowisku X-Windows istnieją ponadto inne programy z graficznym interfejsem służące do dodawania i uaktualniania danych o istniejących grupach i użytkownikach.
        Informacje o kontach użytkowników są zapisywane w pliku /etc/passwd, mogą też być edytowane bezpośrednio, choć zazwyczaj się tego w ten sposób nie robi. Podobnie informacje o istniejących grupach użytkowników znajdują się w pliku /etc/group.

        

Ułatwianie i upiększanie sobie życia

        Aby użytkownikowi przyjemnie i łatwo się pracowało w systemie można wprowadzić szereg ułatwień i upiększeń. Do ułatwień należy np. wprowadzanie synonimów dla bardziej skomplikowanych komend systemowych. Dokonuje się tego poprzez wpisanie odpowiedniej komendy w pliku /etc/bashrc. W szczególności każdy użytkownik może też sam dodawać sobie nowe synonimy umeszczając w swoim katalogu domowym pliku .bashrc.
        Można też na wiele sposobów upiększać system, począwszy od zmiany informacji wyświetlanych w czasie rejestrowania się do systemu, poprzez wygląd linii komend w interpretatorze poleceń, aż po udostępnienie środowiska graficznego takiego jak np. X-Windows. Informacje wyświetlane podczas rejestrowaia się do systemu zawarte są w pliku /etc/issue.Można też wyświetlać zaraz po zarejestrowaniu użytkownika specjalną wiadomość zwaną przekazem dnia i zawartą w pliku /etc/motd. Wreszcie można udostępnić środowisko X-Windows, które też można konfigurować w celu usatysfakcjonowania użytkowników, ale opis konfiguracji tego środowiska jest zbyt rozległy aby zagłębiać się w niego dokładnie.
autor: Witold Karpeta