Xen jest przykładem nieco odmiennego podejścia do problemu wirtualizacji architektury Intel x86. Jest to samodzielny mini-system operacyjny dla kompyterów PC, który zawiera w sobie funkcjonalność VMM, która pozwala mu uruchamiać inne systemy operacyjne jako maszyny wirtualne. Komputer wraz z Xen-em de facto tworzy maszynę o nowej architekturze, tj. x86 z interfejsem umożliwiającym wirtualizację.
Działanie Xen-a:
Xen tworzy dla każdego systemu-gościa wirtualną maszynę, zwaną domeną. Jedna z domen jest wyróżniona - uruchamia się wraz z Xen-em, i jest z nim połączona za pomocą interfejsu umożliwiającego kontrolę nad wirtualizacją. Uruchomiwszy na niej system operacyjny, a w nim przygotoane przez programistów Xena narzędzia, możliwe jest zarządzanie innymi wirtualnymi maszynami.
Powyższe podejście wymaga wysiłku związanego z modyfikacją systemu operacyjnego. Jednakże zapewnia wydajność wyższą niż standardowych technik wirtualizacji: