Do spisu treści tematu 3

kernel/sched.c

Autorzy komentarzy:



/*
 *  linux/kernel/sched.c
 *
 *  Copyright (C) 1991, 1992  Linus Torvalds
 *
 *  1996-04-21	Modified by Ulrich Windl to make NTP work
 *  1996-12-23  Modified by Dave Grothe to fix bugs in semaphores and
 *              make semaphores SMP safe
 *  1997-01-28  Modified by Finn Arne Gangstad to make timers scale better.
 *  1997-09-10	Updated NTP code according to technical memorandum Jan '96
 *		"A Kernel Model for Precision Timekeeping" by Dave Mills
 */

/*
 * 'sched.c' is the main kernel file. It contains scheduling primitives
 * (sleep_on, wakeup, schedule etc) as well as a number of simple system
 * call functions (type getpid()), which just extract a field from
 * current-task
 */

#include <linux/signal.h>
#include <linux/sched.h>
#include <linux/timer.h>
#include <linux/kernel.h>
#include <linux/kernel_stat.h>
#include <linux/fdreg.h>
#include <linux/errno.h>
#include <linux/time.h>
#include <linux/ptrace.h>
#include <linux/delay.h>
#include <linux/interrupt.h>
#include <linux/tqueue.h>
#include <linux/resource.h>
#include <linux/mm.h>
#include <linux/smp.h>

#include <asm/system.h>
#include <asm/io.h>
#include <asm/segment.h>
#include <asm/pgtable.h>
#include <asm/mmu_context.h>

#include <linux/timex.h>

/*
 * kernel variables
 */

int securelevel = 0;			/* system security level */

long tick = (1000000 + HZ/2) / HZ;	/* timer interrupt period */
volatile struct timeval xtime;		/* The current time */
int tickadj = 500/HZ;			/* microsecs */

Definicje, nie deklaracje kolejek taskqueue. Patrz include/tqueue.h.

DECLARE_TASK_QUEUE(tq_timer);
DECLARE_TASK_QUEUE(tq_immediate);
DECLARE_TASK_QUEUE(tq_scheduler);

/*
 * phase-lock loop variables
 */
/* TIME_ERROR prevents overwriting the CMOS clock */
int time_state = TIME_ERROR;	/* clock synchronization status */
int time_status = STA_UNSYNC;	/* clock status bits */
long time_offset = 0;		/* time adjustment (us) */
long time_constant = 2;		/* pll time constant */
long time_tolerance = MAXFREQ;	/* frequency tolerance (ppm) */
long time_precision = 1;	/* clock precision (us) */
long time_maxerror = NTP_PHASE_LIMIT;	/* maximum error (us) */
long time_esterror = NTP_PHASE_LIMIT;	/* estimated error (us) */
long time_phase = 0;		/* phase offset (scaled us) */
long time_freq = ((1000000 + HZ/2) % HZ - HZ/2) << SHIFT_USEC;	/* frequency offset (scaled ppm) */
long time_adj = 0;		/* tick adjust (scaled 1 / HZ) */
long time_reftime = 0;		/* time at last adjustment (s) */

long time_adjust = 0;
long time_adjust_step = 0;


int need_resched = 0;

unsigned long event = 0;

extern int _setitimer(int, struct itimerval *, struct itimerval *);
unsigned int * prof_buffer = NULL;
unsigned long prof_len = 0;
unsigned long prof_shift = 0;

#define _S(nr) (1<<((nr)-1))

extern void mem_use(void);

static unsigned long init_kernel_stack[1024] = { STACK_MAGIC, };
unsigned long init_user_stack[1024] = { STACK_MAGIC, };
static struct vm_area_struct init_mmap = INIT_MMAP;
static struct fs_struct init_fs = INIT_FS;
static struct files_struct init_files = INIT_FILES;
static struct signal_struct init_signals = INIT_SIGNALS;

struct mm_struct init_mm = INIT_MM;

struct task_struct init_task = INIT_TASK;

Zegar systemowy.

unsigned long volatile jiffies=0;


Tablica procesów wykonywanych na poszczególnych procesorach.

struct task_struct *current_set[NR_CPUS];

struct task_struct *last_task_used_math = NULL;


Tablica procesów

struct task_struct * task[NR_TASKS] = {&init_task, };

struct kernel_stat kstat = { 0 };


add_to_runqueue(proces)

Dodanie procesu do kolejki procesow gotowych.

static inline void add_to_runqueue(struct task_struct * p)
{
#ifdef __SMP__
	int cpu=smp_processor_id();
#endif	
#if 1	/* sanity tests */
	if (p->next_run || p->prev_run) {
		printk("task already on run-queue\n");
		return;
	}
#endif

Jeśli dodawany proces jest typu realtime lub jego dynamiczny priorytet jest wiekszy o 3 od priorytetu bieżącego procesu przy najblizszej okazji zostanie wywołane schedule() i być może otrzyma on procesor. Nie warto tego robić za każdym razem - standardowo fork() potomkom nadaje counter o połowę mniejszy, właśnie po to aby uniknąć wywołań schedule() natychmiast po utworzeniu procesu. Z drugiej strony można się zastanawiać, czy nie byłoby lepiej aby to proces potomny został natychmiast wznowiony, gdyż istnieje szansa, że natychmiast wywoła exec() i nie dojdzie do kopiowania pamięci danych.

	if (p->policy != SCHED_OTHER || p->counter > current->counter + 3)
		need_resched = 1;

Zwiększ licznik gotowych procesów oraz dodaj proces na początek kolejki procesów gotowych.

	nr_running++;
	(p->prev_run = init_task.prev_run)->next_run = p;
	p->next_run = &init_task;
	init_task.prev_run = p;

Wejdź do sekcji krytycznej związanej ze zmienną smp_process_available - aktywny "semafor" na najstarszym bicie. Patrz opis cpu_idle().

#ifdef __SMP__
	/* this is safe only if called with cli()*/
	while(set_bit(31,&smp_process_available))
	{	
		while(test_bit(31,&smp_process_available))
		{
			if(clear_bit(cpu,&smp_invalidate_needed))
			{
				local_flush_tlb();
				set_bit(cpu,&cpu_callin_map[0]);
			}
		}
	}

Zwiększ licznik dostępnych procesów.

	smp_process_available++;
	clear_bit(31,&smp_process_available);

Sprawdź dodawany proces nie jest procesem idle (nigdy nie powinno to się zdarzyć!) oraz czy zainicjalizowano działanie pozostałych procesorów (flaga smp_threads_ready).

	if ((0!=p->pid) && smp_threads_ready)
	{

Jeśli, któryś z procesorów wykonuje procesu 0 (nudzi się) wyślij mu komunikat przeszeregowania.

		int i;
		for (i=0;i<smp_num_cpus;i++)
		{
			if (0==current_set[cpu_logical_map[i]]->pid) 
			{
				smp_message_pass(cpu_logical_map[i], MSG_RESCHEDULE, 0L, 0);
				break;
			}
		}
	}
#endif
}

(gc)


del_from_runqueue(proces)

Usunięcie procesu z kolejki procesów gotowych oraz dekrementacja ich licznika.

W funkcji pozostał kod kontrolny - jeśli usuwany proces nie jest w kolejce procesów gotowych lub jest on procesem idle, to wypisywany jest odpowiedni komunikat o błędzie. W drugim przypadku nie zostanie on wypisany więcej niż 5 razy... widać w fazie testów autorom zdarzało się to nagminnie.

static inline void del_from_runqueue(struct task_struct * p)
{
	struct task_struct *next = p->next_run;
	struct task_struct *prev = p->prev_run;

#if 1	/* sanity tests */
	if (!next || !prev) {
		printk("task not on run-queue\n");
		return;
	}
#endif
	if (p == &init_task) {
		static int nr = 0;
		if (nr < 5) {
			nr++;
			printk("idle task may not sleep\n");
		}
		return;
	}
	nr_running--;
	next->prev_run = prev;
	prev->next_run = next;
	p->next_run = NULL;
	p->prev_run = NULL;
}

(gc)


move_last_runqueue(proces)

Funkcja przenosi proces na koniec kolejki procesów gotowych. Zauważmy, że wywołana dla procesu 0 doprowadzi do katastrofy.

static inline void move_last_runqueue(struct task_struct * p)
{
	struct task_struct *next = p->next_run;
	struct task_struct *prev = p->prev_run;

	/* remove from list */
	next->prev_run = prev;
	prev->next_run = next;
	/* add back to list */
	p->next_run = &init_task;
	prev = init_task.prev_run;
	init_task.prev_run = p;
	p->prev_run = prev;
	prev->next_run = p;
}

(gc)


wake_up_process(proces)

Obudzenie procesu. Oznacza to zmianę stanu na TASK_RUNNING oraz, jeśli proces nie znajduje się w kolejce procesów gotowych, dodanie go do tejże. Operacja odbywa się z zablokowanymi przerwaniami! Właściwie możnaby kod funkcji minimalnie zoptymalizować - przerwania wyłączać dopiero po sprawdzeniu czy proces nie jest już przypadkiem w kolejce.

/*
 * Wake up a process. Put it on the run-queue if it's not
 * already there.  The "current" process is always on the
 * run-queue (except when the actual re-schedule is in
 * progress), and as such you're allowed to do the simpler
 * "current->state = TASK_RUNNING" to mark yourself runnable
 * without the overhead of this.
 */
inline void wake_up_process(struct task_struct * p)
{
	unsigned long flags;

	save_flags(flags);
	cli();
	p->state = TASK_RUNNING;
	if (!p->next_run)
		add_to_runqueue(p);
	restore_flags(flags);
}

(gc)


process_timeout(proces)

Funkcja wywoływana jest przez "budzik" procesu. Działanie sprowadza się do wyzerowania pola timeout (czasu budzenia) oraz dodania procesu do kolejki procesów gotowych. Uwaga - parameter __data jest w rzeczywistości wskaźnikiem na task_struct.

static void process_timeout(unsigned long __data)
{
	struct task_struct * p = (struct task_struct *) __data;

	p->timeout = 0;
	wake_up_process(p);
}

(gc)


goodness(proces, proces bieżący, nr procesora)

Funkcja odpowiedzialna za politykę wyboru procesu. Zwraca obliczoną wartość goodness dla procesu - proces o największej wartości zostanie wybrany w schedule(). Zwracana wartość jest równa:

Ponadto tylko w przypadku jądra SMP:

/*
 * This is the function that decides how desirable a process is..
 * You can weigh different processes against each other depending
 * on what CPU they've run on lately etc to try to handle cache
 * and TLB miss penalties.
 *
 * Return values:
 *	 -1000: never select this
 *	     0: out of time, recalculate counters (but it might still be
 *		selected)
 *	   +ve: "goodness" value (the larger, the better)
 *	 +1000: realtime process, select this.
 */

static inline int goodness(struct task_struct * p, struct task_struct * prev, int this_cpu)
{
	int weight;

#ifdef __SMP__	
	/* We are not permitted to run a task someone else is running */
	if (p->processor != NO_PROC_ID)
		return -1000;

Fragment tego kodu dotyczy wersji 2.1.x jądra. W 2.0.x stała PAST_2_0 nigdzie nie jest definiowana.

#ifdef PAST_2_0		
	/* This process is locked to a processor group */
	if (p->processor_mask && !(p->processor_mask & (1<<this_cpu))
		return -1000;
#endif		
#endif

	/*
	 * Realtime process, select the first one on the
	 * runqueue (taking priorities within processes
	 * into account).
	 */
	if (p->policy != SCHED_OTHER)
		return 1000 + p->rt_priority;

	/*
	 * Give the process a first-approximation goodness value
	 * according to the number of clock-ticks it has left.
	 *
	 * Don't do any other calculations if the time slice is
	 * over..
	 */
	weight = p->counter;
	if (weight) {
			
#ifdef __SMP__
		/* Give a largish advantage to the same processor...   */
		/* (this is equivalent to penalizing other processors) */
		if (p->last_processor == this_cpu)
			weight += PROC_CHANGE_PENALTY;
#endif

		/* .. and a slight advantage to the current process */
		if (p == prev)
			weight += 1;
	}

	return weight;
}

(gc)


allow_interrupts()

Funkcja dotyczy tylko wieloprocesorowej architektury opertej na Intelach. Jest wyjątkowa - oryginalny komentarz bardzo dokładnie wyjaśnia jej rolę.

/*
  The following allow_interrupts function is used to workaround a rare but
  nasty deadlock situation that is possible for 2.0.x Intel SMP because it uses
  a single kernel lock and interrupts are only routed to the boot CPU.  There
  are two deadlock scenarios this code protects against.

  The first scenario is that if a CPU other than the boot CPU holds the kernel
  lock and needs to wait for an operation to complete that itself requires an
  interrupt, there is a deadlock since the boot CPU may be able to accept the
  interrupt but will not be able to acquire the kernel lock to process it.

  The workaround for this deadlock requires adding calls to allow_interrupts to
  places where this deadlock is possible.  These places are known to be present
  in buffer.c and keyboard.c.  It is also possible that there are other such
  places which have not been identified yet.  In order to break the deadlock,
  the code in allow_interrupts temporarily yields the kernel lock directly to
  the boot CPU to allow the interrupt to be processed.  The boot CPU interrupt
  entry code indicates that it is spinning waiting for the kernel lock by
  setting the smp_blocked_interrupt_pending variable.  This code notices that
  and manipulates the active_kernel_processor variable to yield the kernel lock
  without ever clearing it.  When the interrupt has been processed, the
  saved_active_kernel_processor variable contains the value for the interrupt
  exit code to restore, either the APICID of the CPU that granted it the kernel
  lock, or NO_PROC_ID in the normal case where no yielding occurred.  Restoring
  active_kernel_processor from saved_active_kernel_processor returns the kernel
  lock back to the CPU that yielded it.

  The second form of deadlock is even more insidious.  Suppose the boot CPU
  takes a page fault and then the previous scenario ensues.  In this case, the
  boot CPU would spin with interrupts disabled waiting to acquire the kernel
  lock.  To resolve this deadlock, the kernel lock acquisition code must enable
  interrupts briefly so that the pending interrupt can be handled as in the
  case above.

  An additional form of deadlock is where kernel code running on a non-boot CPU
  waits for the jiffies variable to be incremented.  This deadlock is avoided
  by having the spin loops in ENTER_KERNEL increment jiffies approximately
  every 10 milliseconds.  Finally, if approximately 60 seconds elapse waiting
  for the kernel lock, a message will be printed if possible to indicate that a
  deadlock has been detected.

		Leonard N. Zubkoff
		   4 August 1997
*/

#if defined(__SMP__) && defined(__i386__)

volatile unsigned char smp_blocked_interrupt_pending = 0;

volatile unsigned char saved_active_kernel_processor = NO_PROC_ID;

void allow_interrupts(void)
{
  if (smp_processor_id() == boot_cpu_id) return;
  if (smp_blocked_interrupt_pending)
    {
      unsigned long saved_kernel_counter;
      long timeout_counter;
      saved_active_kernel_processor = active_kernel_processor;
      saved_kernel_counter = kernel_counter;
      kernel_counter = 0;
      active_kernel_processor = boot_cpu_id;
      timeout_counter = 6000000;
      while (active_kernel_processor != saved_active_kernel_processor &&
	     --timeout_counter >= 0)
	{
	  udelay(10);
	  barrier();
	}
      if (timeout_counter < 0)
	panic("FORWARDED INTERRUPT TIMEOUT (AKP = %d, Saved AKP = %d)\n",
	      active_kernel_processor, saved_active_kernel_processor);
      kernel_counter = saved_kernel_counter;
      saved_active_kernel_processor = NO_PROC_ID;
    }
}

#else

W architekturach jednoprocesorowych funkcja nic nie robi. Można to było zrobić bardziej elegancko, kompilując jej wywołanie warunkowo (tak jak to dzieje się w innych miejscach).


void allow_interrupts(void) {}

#endif

(gc)


schedule()

Główna funkcja realizująca algorytm szeregowania opisany tutaj.

/*
 *  'schedule()' is the scheduler function. It's a very simple and nice
 * scheduler: it's not perfect, but certainly works for most things.
 *
 * The goto is "interesting".
 *
 *   NOTE!!  Task 0 is the 'idle' task, which gets called when no other
 * tasks can run. It can not be killed, and it cannot sleep. The 'state'
 * information in task[0] is never used.
 */

asmlinkage void schedule(void)
{
	int c;
	struct task_struct * p;
	struct task_struct * prev, * next;
	unsigned long timeout = 0;
	int this_cpu=smp_processor_id();

/* check alarm, wake up any interruptible tasks that have got a signal */

	allow_interrupts();

Sprawdź, czy wywołanie schedule() nie nastąpiło z procedury obsługi przerwania. Jest to błąd, działanie schedule() może doprowadzić do poważnych problemów, choćby z powodu przełączenia kontekstu w trakcie obsługi przerwania. Ponieważ znalezienie się w tym miejscu nie musi jeszcze oznaczać katastrofy - wychodzimy z funkcji.

	if (intr_count)
		goto scheduling_in_interrupt;

Wywołaj wolne procedury obsługi przerwań, tzw. "bottom halves". Funkcja ta zaimplementowana jest w pliku kernel/softirq.c.

	if (bh_active & bh_mask) {
		intr_count = 1;
		do_bottom_half();
		intr_count = 0;
	}

Wywołaj funkcje znajdujące się w kolejce tq_scheduler. Standardowo nic tu się nie dzieje, gdyż kolekja ta jest pusta - w całym kodzie źródła jądra nikt nic do niej nie wstawia.

	run_task_queue(&tq_scheduler);

	need_resched = 0;
	prev = current;

Wyłącz przerwania na czas modyfikacji kolejki procesów gotowych. (Pamiętajmy, że gdy przerwania są włączone w każdej chwili może dojść do przerwania wykonywania procesu i przejścia do procedury obsługi przerwania, a w konsekwencji do modyfikacji struktur systemowych. Nie oznacza to jednak, że zacznie działać inny proces - u podstaw działania Linuxa leży zasada, że proces znajdujący się w trybie jądra nie zostanie wywłaszczony przez inny proces).

	cli();

Jeśli bieżący proces wykorzystał swój czas i jest szeregowany algorytmem Round-Robin przenieś go na koniec kolejki procesów gotowych oraz przydziel mu na nowo czas.

	/* move an exhausted RR process to be last.. */
	if (!prev->counter && prev->policy == SCHED_RR) {
		prev->counter = prev->priority;
		move_last_runqueue(prev);
	}

W zależności od stanu bieżącego procesu, czyli powodu w jakim się znalazł w schedule() zostaną podjęte odpowiednie działania. Możliwe sytuacje to:

  1. TASK_RUNNABLE - proces jest gotowy do dalszego wykonania; znalazł się tu "dobrowolnie", po wywołaniu funkcji systemowej, lub został wywłaszczony
  2. TASK_INTERRUPTIBLE - proces został "słabo" uśpiony, np. w wyniku wywolania funkcji pause()
  3. TASK_UNINTERRUPTIBLE - proces został "mocno" uśpiony, np. na czas oczekiwania na zakończenie operacji dyskowych
  4. TASK_ZOMBIE - proces zakończył działanie; funkcja exit() ustawia ten stan, po czym wywoluje schedule()
  5. TASK_STOPPED - proces został wstrzymany sygnałem SIGSTOP
W przypadkach 3-4 bezwarunkowo wyrzuć proces z kolejki procesów gotowych. W przypadku 2, jeśli w międzyczasie proces otrzymał nieblokowany sygnał, bądź minął jego czas budzenia - przywróć mu stan TASK_RUNNABLE. Jeśli nie, także go wyrzuć.

	switch (prev->state) {
		case TASK_INTERRUPTIBLE:
			if (prev->signal & ~prev->blocked)
				goto makerunnable;
			timeout = prev->timeout;
			if (timeout && (timeout <= jiffies)) {
				prev->timeout = 0;
				timeout = 0;
		makerunnable:
				prev->state = TASK_RUNNING;
				break;
			}
		default:
			del_from_runqueue(prev);
		case TASK_RUNNING:
	}

Przed włączeniem przerwań (p. uwaga powyżej) zapamiętaj wskaźnik na pierwszy proces z kolejki procesów gotowych.

	p = init_task.next_run;
	sti();
#ifdef __SMP__
	/*
	 *	This is safe as we do not permit re-entry of schedule()
	 */

Zabierz bieżącemu procesowi procesor.

	prev->processor = NO_PROC_ID;

Zdefiniuj lokalne makro wskazujące na proces idle.

#define idle_task (task[cpu_number_map[this_cpu]])
#else
#define idle_task (&init_task)
#endif	

Sedno funkcji schedule() - wybierz proces, któremu zostanie przydzielony procesor.
Zostanie wybrany proces o najwiekszej wartości zwróconej przez goodness(). Uwaga! Może się zdarzyć, że kolejka procesów gotowych będzie zawierała tylko proces idle. Wówczas wykonywana będzie nieskończona pętla w funkcji sys_idle().
Inicjalizacja c = -1000 nie jest przypadkowa (patrz goodness()). Pętla wykonuje się z włączonymi przerwaniami, co oznacza, że w kolejce procesów gotowych mogą pojawić się nowe procesy. Ponieważ listy nie modyfikujemy nie jest to problemem.

/*
 * Note! there may appear new tasks on the run-queue during this, as
 * interrupts are enabled. However, they will be put on front of the
 * list, so our list starting at "p" is essentially fixed.
 */
/* this is the scheduler proper: */
	c = -1000;
	next = idle_task;
	while (p != &init_task) {
		int weight = goodness(p, prev, this_cpu);
		if (weight > c)
			c = weight, next = p;
		p = p->next_run;
	}

Jeśli kolejka procesów gotowych jest niepusta oraz wszystkie procesy gotowe wykorzystaly swoj czas (counter == 0) przelicz wartości counter wszystkich procesów:

Uwaga: w tej sytuacji wskaźnik next wskazuje na pierwszy gotowy proces!

	/* if all runnable processes have "counter == 0", re-calculate counters */
	if (!c) {
		for_each_task(p)
			p->counter = (p->counter >> 1) + p->priority;
	}
#ifdef __SMP__
	/*
	 *	Allocate process to CPU
	 */
	 
	 next->processor = this_cpu;
	 next->last_processor = this_cpu;
#endif	 
#ifdef __SMP_PROF__ 
	/* mark processor running an idle thread */
	if (0==next->pid)
		set_bit(this_cpu,&smp_idle_map);
	else
		clear_bit(this_cpu,&smp_idle_map);
#endif

Jeśli wybrany proces nie jest procesem bieżącym to:


	if (prev != next) {
		struct timer_list timer;

		kstat.context_swtch++;
		if (timeout) {
			init_timer(&timer);
			timer.expires = timeout;
			timer.data = (unsigned long) prev;
			timer.function = process_timeout;
			add_timer(&timer);
		}
		get_mmu_context(next);
		switch_to(prev,next);

Uwaga: jeśli wybrany proces dobrowolnie znalazł się w schedule() to wznawia działanie dokładnie w tym miejscu!
Jeśli wartość zmiennej timeout jest niezerowa, znaczy to, że proces miał ustawiony budzik - usuwamy go. Mogło też się zdażyć, że proces został obudzony przed czasem (np. otrzymał sygnał).

		if (timeout)
			del_timer(&timer);
	}
	return;

Informacja o błędzie. Makro __builtin_return_address(0) zwraca adres powrotny (czyli adres, pod którym znajdziemy po wyjściu z funkcji).

scheduling_in_interrupt:
	printk("Aiee: scheduling in interrupt %p\n",
		__builtin_return_address(0));
}

#ifndef __alpha__

(gc)


sys_pause()

Funkcja usypia proces. Proces może wznowić działanie tylko gdy otrzyma sygnał.

/*
 * For backwards compatibility?  This can be done in libc so Alpha
 * and all newer ports shouldn't need it.
 */
asmlinkage int sys_pause(void)
{
	current->state = TASK_INTERRUPTIBLE;
	schedule();
	return -ERESTARTNOHAND;
}

#endif

(gc)


wake_up(kolejka czekających procesów)
wake_up_interruptible(kolejka czekających procesów)

Funkcje te wstawiają procesy z kolejki czekających procesów będące w stanie TASK_INNTERRUPTIBLE lub TASK_UNINTERRUPTIBLE (druga możliwość dotyczy tylko funkcji wake_up ) na koniec kolejki procesów gotowych (TASK_RUNNABLE), nie usuwają one bynajmniej tych procesów z kolejki czekających procesów

/*
 * wake_up doesn't wake up stopped processes - they have to be awakened
 * with signals or similar.
 *
 * Note that this doesn't need cli-sti pairs: interrupts may not change
 * the wait-queue structures directly, but only call wake_up() to wake
 * a process. The process itself must remove the queue once it has woken.
 */

void wake_up(struct wait_queue **q)
{
	struct wait_queue *next;
	struct wait_queue *head;

	if (!q || !(next = *q))

gdy dana lista pusta

		return;
	head = WAIT_QUEUE_HEAD(q);	

head - strażnik końca listy

 
	while (next != head) {		

p = struktura task_struct kolejnego procesu z kolejki

		struct task_struct *p = next->task;
		next = next->next;
		if (p != NULL) {	

dopóki next nie wskazuje na koniec listy

        		if ((p->state == TASK_UNINTERRUPTIBLE) ||
			    (p->state == TASK_INTERRUPTIBLE))

wstaw proces na koniec kolejki procesów gotowych, zmień stan procesu na gotowy

				wake_up_process(p);
		}
		if (!next)
 

jeśli wait_queue **q nie jest listą cykliczną, jak być zawsze powinno, to źle

			goto bad;
	}
	return;
bad:
	printk("wait_queue is bad (eip = %p)\n",
		__builtin_return_address(0));	

adres powrotu (przyjścia) wzięty ze stosu

	printk("        q = %p\n",q);
	printk("       *q = %p\n",*q);
}

void wake_up_interruptible(struct wait_queue **q)
{
	struct wait_queue *next;
	struct wait_queue *head;

	if (!q || !(next = *q))
		return;
	head = WAIT_QUEUE_HEAD(q);
	while (next != head) {
		struct task_struct *p = next->task;
		next = next->next;
		if (p != NULL) {
			if (p->state == TASK_INTERRUPTIBLE)
				wake_up_process(p);
		}
		if (!next)
			goto bad;
	}
	return;
bad:
	printk("wait_queue is bad (eip = %p)\n",
		__builtin_return_address(0));
	printk("        q = %p\n",q);
	printk("       *q = %p\n",*q);
}

(bk)


int waking_non_zero(semafor systemowy)

Funkcja pomocnicza - jest wołana przez proces zatrzymany (lub potencjalnie zatrzymany) na semaforze, stwierdza czy można przejść pod semaforem (jakiś proces go podniósł - zmienna waking większa od zera). Zwraca liczbę większą od zera gdy można (przy okazji zmiejszając licznik waking - liczbę zawieszonych procesów, które będą jeszcze mogły przejść pod semaforem) i zero w przeciwnym przypadku.

/*
 * Semaphores are implemented using a two-way counter:
 * The "count" variable is decremented for each process
 * that tries to sleep, while the "waking" variable is
 * incremented when the "up()" code goes to wake up waiting
 * processes.
 *
 * Notably, the inline "up()" and "down()" functions can
 * efficiently test if they need to do any extra work (up
 * needs to do something only if count was negative before
 * the increment operation.
 *
 * This routine must execute atomically.
 */
 
static inline int waking_non_zero(struct semaphore *sem)
{
	int	ret ;
	long	flags ;

	get_buzz_lock(&sem->lock) ;

dla jednego procesora nie robi nic

blokada przerwań - jest to krytyczny moment dla współbieżności

	save_flags(flags) ;
	cli() ;

	if ((ret = (sem->waking > 0)))
		sem->waking-- ;

odblokowanie przerwań

	restore_flags(flags) ;
	give_buzz_lock(&sem->lock) ; 

dla jednego procesora nie robi nic

	return(ret) ;
}

(bk)


void __up(semafor systemowy);
int __do_down(semafor systemowy, stan procesu)
void __down(semafor systemowy)
void __down_interrruptible(semafor systemowy)

Funkcje __up, __down, __down_interruptible są pośrednio wywoływane przez funkcje up(), down(), down_interruptible z pliku semaphore.h. Implementują one wewnętrzne semafory systemu znacznie prostsze w obsłudze od tych udostępnionch użytkownikowi. Funkcja __down i __down_interruptible stanowią interfejs dla __do_down.
wake to liczba procesów czekających na semaforze,które mogą pod nim przejść, count to stan semafora (gdy ujemny to procesy czekają na semafor). Zmienna count jest modyfikowana przed wejściem do funkcji obsługujących semafory w bieżącym pliku .
Opis jak to działa. Funkcja __up() podnosi zwiększa wartość waking o jeden (jeden proces więcej może przejść pod semaforem) i budzi wszystkich śpiących na tym semaforze.

/*
 * When __up() is called, the count was negative before
 * incrementing it, and we need to wake up somebody.
 *
 * This routine adds one to the count of processes that need to
 * wake up and exit.  ALL waiting processes actually wake up but
 * only the one that gets to the "waking" field first will gate
 * through and acquire the semaphore.  The others will go back
 * to sleep.
 *
 * Note that these functions are only called when there is
 * contention on the lock, and as such all this is the
 * "non-critical" part of the whole semaphore business. The
 * critical part is the inline stuff in 
 * where we want to avoid any extra jumps and calls.
 */


void __up(struct semaphore *sem)
{
   	

asemblerowe niepodzielne +=1

	atomic_inc(&sem->waking) ;
       

patrz wake_up -- budzenie wszystkich czekających

	wake_up(&sem->wait);
}

(bk)


int __do_down(semafor systemowy, stan procesu)

Opuszczanie semafora systemowego. Bieżący proces będzie czekał pod semaforem mając stan z określony przez drugi parametr funkcji. Funkcja __do_down zwraca 0 gdy udało mu się przejść pod semaforem, a -EINTR gdy wyszedł z tej funkcji z powodu sygnału (oczywiście dotyczy to tylko procesów zawieszonych pod semaforem w stanie TASK_INTERRUPTIBLE).

/*
 * Perform the "down" function.  Return zero for semaphore acquired,
 * return negative for signalled out of the function.
 *
 * If called from __down, the return is ignored and the wait loop is
 * not interruptible.  This means that a task waiting on a semaphore
 * using "down()" cannot be killed until someone does an "up()" on
 * the semaphore.
 *
 * If called from __down_interruptible, the return value gets checked
 * upon return.  If the return value is negative then the task continues
	 * with the negative value in the return register (it can be tested by
 * the caller).
 *
 * Either form may be used in conjunction with "up()".
 *
 */

int __do_down(struct semaphore * sem, int task_state)
{
	struct task_struct *tsk = current;

elementy kolejki wait_queue znajdują się na stosach systemowych poszczególnych procesów

	struct wait_queue wait = { tsk, NULL };
	int		  ret = 0 ;

w wołaniach ustawia stan zadaniatask_state na TASK_INTERRUPTIBLE lub TASK_UNINTERRUPTIBLE


	tsk->state = task_state;

dodaj wykonywany proces do kolejki czekających na semaforze

	add_wait_queue(&sem->wait, &wait);

	/*
	 * Ok, we're set up.  sem->count is known to be less than zero
	 * so we must wait.
	 *
	 * We can let go the lock for purposes of waiting.
	 * We re-acquire it after awaking so as to protect
	 * all semaphore operations.
	 *
	 * If "up()" is called before we call waking_non_zero() then
	 * we will catch it right away.  If it is called later then
	 * we will have to go through a wakeup cycle to catch it.
	 *
	 * Multiple waiters contend for the semaphore lock to see
	 * who gets to gate through and who has to wait some more.
	 */
	for (;;)
	{
		if (waking_non_zero(sem))	/* are we waking up?  */

próba odjęcia 1 od sem->walking, sukces to wyjście z pętli

		    break ;			/* yes, exit loop */

		if (   task_state == TASK_INTERRUPTIBLE
		    && (tsk->signal & ~tsk->blocked)	/* signalled */
		   )

jesli proces jest w stanie TASK_INTERRUPTIBLE i dostał sygnał, to wychodzi zmniejszając liczbę procesów próbujących przejść pod semaforem (wartość bezwzględna z ujemego sem->count). Gdy proces jest w stanie TASK_UNITERRUPTIBLE to nie odbiera on żadnych sygnałów dopóki nie przejdzie pod semaforem.


		{
		    ret = -EINTR ;		/* interrupted */
		    atomic_inc(&sem->count) ;	/* give up on down operation */
		    break ;
		}

przejście pod semaforem nie powiodło się, proces "idzie spać", gdyż w tym momencie ma stan różny od TASK_RUNNING


		schedule();

proces wychodzi z schedule() w stanie TASK_RUNNING - powyższe wywołanie schedulera wyrzuciło go z kolejki procesów gotowych, a potem wywołanie up(semaphore) (jakiegoś innego procesu), lub wysłanie syganłu przywróciło go do niej. Teraz proces powraca do swojego pierwotnego stanu w tej pętli

		tsk->state = task_state;
	}

	tsk->state = TASK_RUNNING;

usunięcie procesu z kolejki czekających na semafor

	remove_wait_queue(&sem->wait, &wait);
	return(ret) ;

} /* __do_down */

Opuszczenie semafora systemowego przez wywołanie __do_down. Te dwie funkcje upraszczją składnie __do_down (jakby było co). Może ma to znaczenie dla ich wołania z poziomu asemblera.



void __down(struct semaphore * sem)
{
	__do_down(sem,TASK_UNINTERRUPTIBLE) ; 
}

void __down_interrruptible(struct semaphore * sem) { return(__do_down(sem,TASK_INTERRUPTIBLE)) ; }

(bk)


__sleep_on(kolejka czekających procesów, stan procesu)

Zawieszenie bieżącego procesu na danej kolejce czekających procesów w stanie podanym jako drugi parametr wywołania. (przy wywołaniach stan = TASK_(UN)INTERRUPTIBLE),

static inline void __sleep_on(struct wait_queue **p, int state)
{
	unsigned long flags;
	struct wait_queue wait = { current, NULL };

	if (!p)
        

nie ma tej listy

		return;
	if (current == task[0])
		panic("task[0] trying to sleep");
	current->state = state;
	

wyłączenie przerwań

	save_flags(flags);
	cli();
        

dodanie procesu do kolejki czekających

	__add_wait_queue(p, &wait);
        

włączenie przerwań

	sti();
        

oddanie procesora

	schedule();
	cli();
        

procesor został przywrócony procesowi -- usunięcie się z kolejki

	__remove_wait_queue(p, &wait);
	restore_flags(flags);
}

void interruptible_sleep_on(kolejka czekających procesów)
void sleep_on(kolejka czekających procesów)

Funkcje te stanowią interfejs do __sleep_on. Są one wołane przez różne drivery.

void interruptible_sleep_on(struct wait_queue **p)
{
	__sleep_on(p,TASK_INTERRUPTIBLE);
}

void sleep_on(struct wait_queue **p)
{
	__sleep_on(p,TASK_UNINTERRUPTIBLE);
}

(bk)


#define TVN_BITS 6
#define TVR_BITS 8
#define TVN_SIZE (1 << TVN_BITS) 

rozmiar kolejnych tablic

#define TVR_SIZE (1 << TVR_BITS)

rozmiar pierwszej tablicy

#define TVN_MASK (TVN_SIZE - 1) #define TVR_MASK (TVR_SIZE - 1) #define SLOW_BUT_DEBUGGING_TIMERS 0 struct timer_vec { int index; struct timer_list *vec[TVN_SIZE]; }; struct timer_vec_root { int index; struct timer_list *vec[TVR_SIZE]; };

Te struktury to sprytny sposób odroczonego na ściśle określony czas wykonania funkcji zawartych w elementach timer_list (patrz timer.h). Są one wykorzystywane przez rozmaite sterowniki, a także przez niektóre funkcje zarządzające procesami i przerwaniami (np. w tym pliku np. scheduler). Dokładniejszy mój opis algorytmu . Struktury poniżej to tablice-zegary, w których umieszcza się listy funkcji, zależne od czasu, który pozostał do ich wykonania. Niezmiennikiem tej struktury jest, ze każde znajdujące się w niej żądanie dotyczy przyszłości (expires > timer_jiffies) albo zostanie wykonane przy następnym tyknięciu zegara (wywolanie run_timer_list). Gdy indeks-wskazówka (inedex) danej tablicy osiągnie wartość wskazująca na listę, w której została umieszczona nasza funkcja oznacza to, że czas jej wykonania zbliżył się na nie więcej niż "jedno tyknięcie" tablicy-zagara, w której nasza funkcja się znajduje. Wówczas zostaje ona (nasza funkcja) przeniesiona do tablicy-zegara niżej (niekoniecznie tylko jeden poziom) do tablicy odmierzającej czas krótszymi tyknięciami (częstszą zmianą wartości index. Gdy nasza funkcja jest w tablicy najniższej, wówczas zostanie ona uruchomiona.

    
static struct timer_vec tv5 = { 0 };
static struct timer_vec tv4 = { 0 };
static struct timer_vec tv3 = { 0 };
static struct timer_vec tv2 = { 0 };
static struct timer_vec_root tv1 = { 0 };

struktura mieszcząca w sobie wszystkie tablice-zegary

static struct timer_vec * const tvecs[] = {
	(struct timer_vec *)&tv1, &tv2, &tv3, &tv4, &tv5
};

#define NOOF_TVECS (sizeof(tvecs) / sizeof(tvecs[0]))

licznik czasu

static unsigned long timer_jiffies = 0;

void insert_timer(timer, tablica list timerów, indeks tablicy)

Wstawia do tablicy list timerów pod zadany indek strukturę timer

static inline void insert_timer(struct timer_list *timer,
				struct timer_list **vec, int idx)
{
	if ((timer->next = vec[idx]))
		vec[idx]->prev = timer;
	vec[idx] = timer;
	timer->prev = (struct timer_list *)&vec[idx];
}

(bk)


void internal_add_timer(timer)

Wstawia w odpowiednie miejsce struktury tvecs dany timer zależnie od oczekiwanego czasu jej wykonania


static inline void internal_add_timer(struct timer_list *timer)
{
	/*
	 * must be cli-ed when calling this
	 */
	unsigned long expires = timer->expires;
	unsigned long idx = expires - timer_jiffies;

	if (idx < TVR_SIZE) {
		int i = expires & TVR_MASK;
		insert_timer(timer, tv1.vec, i);
	} else if (idx < 1 << (TVR_BITS + TVN_BITS)) {
		int i = (expires >> TVR_BITS) & TVN_MASK;
		insert_timer(timer, tv2.vec, i);
	} else if (idx < 1 << (TVR_BITS + 2 * TVN_BITS)) {
		int i = (expires >> (TVR_BITS + TVN_BITS)) & TVN_MASK;
		insert_timer(timer, tv3.vec, i);
	} else if (idx < 1 << (TVR_BITS + 3 * TVN_BITS)) {
		int i = (expires >> (TVR_BITS + 2 * TVN_BITS)) & TVN_MASK;
		insert_timer(timer, tv4.vec, i);
	} else if (expires < timer_jiffies) {
		/* can happen if you add a timer with expires == jiffies,
		 * or you set a timer to go off in the past
		 */
           

gdy próbujemy wstawić funkcję do wykonania w przeszłości, to ustawiamy ją tak, aby wykonała się jak najszybciej

           

		insert_timer(timer, tv1.vec, tv1.index);
	} else if (idx < 0xffffffffUL) {
		int i = (expires >> (TVR_BITS + 3 * TVN_BITS)) & TVN_MASK;
		insert_timer(timer, tv5.vec, i);
	} else {
		/* Can only get here on architectures with 64-bit jiffies */
		timer->next = timer->prev = timer;
	}
}

(bk)


void add_timer(timer)

Funkcja robi to samo, co internal_add_timer wyłączjąc uprzednio przerwania.


void add_timer(struct timer_list *timer)
{
	unsigned long flags;
	save_flags(flags);
	cli();
#if SLOW_BUT_DEBUGGING_TIMERS
        if (timer->next || timer->prev) {
                printk("add_timer() called with non-zero list from %p\n",
		       __builtin_return_address(0));
		goto out;
        }
#endif
	internal_add_timer(timer);
#if SLOW_BUT_DEBUGGING_TIMERS
out:
#endif
	restore_flags(flags);
}

(bk)


int detach_timer(timer)

Funkcja odłącza dany timer z listy, w której się tenże timer znajduje.

static inline int detach_timer(struct timer_list *timer)
{
	int ret = 0;
	struct timer_list *next, *prev;
	next = timer->next;
	prev = timer->prev;
	if (next) {
		next->prev = prev;
	}
	if (prev) {
		ret = 1;
		prev->next = next;
	}
	return ret;
}

(bk)


int del_timer(timer)

Funkcja robi to samo co detach_timer wyłączjąc przerwania.


int del_timer(struct timer_list * timer)
{
	int ret;
	unsigned long flags;
	save_flags(flags);
	cli();
	ret = detach_timer(timer);
	timer->next = timer->prev = 0;
	restore_flags(flags);
	return ret;
}

(bk)


void cascade_timers(tablica list timerów)

Funkcja ta jest wołana gdy "tyknąl zegar" i trzeba przestawić wskazywaną przez indeks-wskazowkę listę funkcji, do którejś z tablic odmierzającej czas krótszymi "tyknięciami". Dla tablicy tv1 funkcja ta nigdy nie jest wołana. Funkcja ta także presuwa dalej indeksy-wskazówki.


static inline void cascade_timers(struct timer_vec *tv)
{
        /* cascade all the timers from tv up one level */
        struct timer_list *timer;
        timer = tv->vec[tv->index];
        /*
         * We are removing _all_ timers from the list, so we don't  have to
         * detach them individually, just clear the list afterwards.
         */
        while (timer) {

dla każdego elementu listy umieszczamy go na nowo w strukturze

 
                struct timer_list *tmp = timer;
                timer = timer->next;
                internal_add_timer(tmp);
        }

wszystkie elementy danej listy znalazły się w tablicach poniżej, więc listy już nie ma

        tv->vec[tv->index] = NULL;
        tv->index = (tv->index + 1) & TVN_MASK;
}

(bk)


void run_timer_list(void)

Funkcja ta porusza indeksem-wskazowka listy tv1, gdy indeksy tablic poniżej wykonały pełne obroty, uruchamia ona funkcję cascade_timers oraz uruchamia funkcje których czs wykonania jóż nadszedł.

 

static inline void run_timer_list(void)
{
	cli();

dopóki zadania mające się wykonać zanim jiffies przyjęło obecną wartość nie zostały wykonane

	while ((long)(jiffies - timer_jiffies) >= 0) {
		struct timer_list *timer;
		if (!tv1.index) {

gdy indeks-wskazówka tablicy tv1 wykonała pełen obrót

			int n = 1;
			do {
				cascade_timers(tvecs[n]);
			} 

przesuwa funkcje poniżej, aż na którymś poziomie wskazówka nie wykona pełnego obrotu - ufam, że indeks tv5 nigdy go nie wykona

                        
                        while (tvecs[n]->index == 1 && ++n < NOOF_TVECS);
		}

uruchom wszystkie funkcje z obecnej listy

		while ((timer = tv1.vec[tv1.index])) {
			void (*fn)(unsigned long) = timer->function;
			unsigned long data = timer->data;
			detach_timer(timer);
			timer->next = timer->prev = NULL;
			sti();
			fn(data);
			cli();
		}

przesuń o jedno tyknięcie tv1.index i timer_jiffies

		++timer_jiffies; 
		tv1.index = (tv1.index + 1) & TVR_MASK;
	}
	sti();
}

(bk)


run_old_timers()

Procedura budząca zadane wcześniej procedury w określonym momencie. Czasy budzenia i adresy procedur, które mają się potem wywołać siedzą w 32-elementowej tablicy timer_table. Procedura taka wykonuje się w momencie, gdy jest aktywna i nadszedł jej czas. Niektóre procedury chcą się wykonać jak najszybciej - wtedy ich czas nadchodzi przy najbliższym wywołaniu run_old_timers(). Do tej tablicy wiele driverów wstawia swoje krótkie procedury, które mają być wykonane po określonym czasie. Klasycznym przykładem jest gaśnięcie ekranu po 10 minutach nieużywania konsoli - dzieje się to z pomocą tej procedury.

static inline void run_old_timers(void)
{
	struct timer_struct *tp;
	unsigned long mask;

	for (mask = 1, tp = timer_table+0 ; mask ; tp++,mask += mask) {

mask zawiera tylko jeden bit zapalony, równolegle z przesuwającym się bitem przelatujemy tablicę timer_table i sprawdzamy, czy możemy wykonać którąś z procedur.

		if (mask > timer_active)
			break;
		if (!(mask & timer_active))
			continue;
		if (tp->expires > jiffies)
			continue;

Gdy nie ma więcej procedur aktywnych, to kończymy; gdy dana procedura jest nieaktywna, bądź nie nadszedł jej czas, to ją pomijamy. W przeciwnym razie zaznaczamy jej wykonanie (tj. staje się ona nieaktywna), wywołujemy ją i włączamy przerwania.

		timer_active &= ~mask;
		tp->fn();
		sti();
	}
}

(ml)


tqueue_bh()

Uruchom funkcje z listy tq_timer. Procedura ta jest wołana HZ razy (standardowo 100) na sekundę z do_bottom_half().

void tqueue_bh(void)
{
	run_task_queue(&tq_timer);
}

(ml)


immediate_bh()

Uruchom funkcje z listy funkcji tq_immediate. Lista jest używana m.in. przez sterowniki urządzeń, które wkładają tam funkcje do wykonania poza procedurą przerwania sprzętowego. Dzieje się to przy najbliższym przeszeregowaniu lub powrocie z jądra.

void immediate_bh(void)
{
	run_task_queue(&tq_immediate);
}

(ml)


flaga aktywnych "starych" budzików systemowe - 1 bit = 1 budzik
unsigned long timer_active = 0;
tablica opisująca dokładniej "stare" budziki syst. - funkcje, terminy budzeń, itp.
struct timer_struct timer_table[32];

/*
 * Hmm.. Changed this, as the GNU make sources (load.c) seems to
 * imply that avenrun[] is the standard name for this kind of thing.
 * Nothing else seems to be standardized: the fractional size etc
 * all seem to differ on different machines.
 */
tablica statystyczna - średnia liczba zadań gotowych w ostatniej minucie, 5 minutach, 15 minutach wyrażona w postaci stałoprzecinkowej
unsigned long avenrun[3] = { 0,0,0 };

(ml)


count_active_tasks()

Zliczanie gotowych procesów, tj. tych, które mają status TASK_RUNNING, TASK_UNINTERRUPTIBLE lub TASK_SWAPPING (ten ostatni nie jest nigdzie wykorzystywany), pominąwszy proces idle. Ilość ta zwracana jest w postaci stałoprzecinkowej, FSHIFT bitów precyzji (tutaj 11).

/*
 * Nr of active tasks - counted in fixed-point numbers
 */
static unsigned long count_active_tasks(void)
{
	struct task_struct **p;
	unsigned long nr = 0;

	for(p = &LAST_TASK; p > &FIRST_TASK; --p)
		if (*p && ((*p)->state == TASK_RUNNING ||
			   (*p)->state == TASK_UNINTERRUPTIBLE ||
			   (*p)->state == TASK_SWAPPING))
			nr += FIXED_1;
#ifdef __SMP__
	nr-=(smp_num_cpus-1)*FIXED_1;
#endif			
	return nr;
}

(ml)


calc_load (tyknięcia)

Statystyka - zlicza w dziwny, moim zdaniem nieefektywny, ale najmniej pamięciożerny sposób średnią liczbę zadań gotowych w ciągu ostatniej 1 minuty, 5 minut i 15 minut. Bieżące wyliczone średnie przechowuje w tablicy avenrun. Wzór przypomina trochę zasadę działania neuronu: avenrun[i] := (avenrun[i])*E + (liczba_zadań_gotowych)*(1-E) . Przy czym E (0<E<1) zależy od czasu, o jaki nam chodzi. Procedura korzysta z prostej arytmetyki stałoprzecinkowej z FSHIFT bitami precyzji (tutaj 11) i występują tu błędy numeryczne nie przekraczające jednak granic rozsądku.
Główna część procedury wywołuje się co 5 sekund, odpowiedzialna za to jest stała LOAD_FREQ.

static inline void calc_load(unsigned long ticks)
{
	unsigned long active_tasks; /* fixed-point */
	static int count = LOAD_FREQ;

	count -= ticks;
	if (count < 0) {
		count += LOAD_FREQ;
		active_tasks = count_active_tasks();
		CALC_LOAD(avenrun[0], EXP_1, active_tasks);
		CALC_LOAD(avenrun[1], EXP_5, active_tasks);
		CALC_LOAD(avenrun[2], EXP_15, active_tasks);
	}
}

(ml)


second_overflow()

Sprawdź, czy zegary systemowe komputera i jego "rozmówców" w sieci są zsynchronizowane i dokonaj odpowiednich korekt wykorzystując protokół NTP Dave'a Millsa.

W praktyce jest to obok update_wall_time_one_tick() jedna z dwóch procedur, które na wolnostojącym komputerze (nie podłączonym do sieci) nic nie robi z wyjątkiem zwiększania licznika mikrosekund o tick - doświadczenia wykazały, że po wyrzuceniu tych procedur z jądra i zastąpieniu ich przez rzeczone zwiększanie licznika system odmierzał czas z doskonałą (jak zwykle) dokładnością przez cały wielogodzinny czas działania tak "zubożonego" jądra. Jest to zrozumiałe - przerwania zegarowe wykonywane HZ, razy na sekundę są dla Linuxa jedynym wiarygodnym źródłem informacji o upływającym czasie - one i tylko one wpływają na zawartość zmiennej czasu systemowego xtime.

Większość ze zmiennych dotyczących czasu (np. tick) może być regulowana 0,009s..0,011s (norm. 0,010s), przez programy procedurą adjtimex(...), co ma sens gdy zegar obsługujący przerwania zegarowe źle chodzi - spieszy się lub spóźnia o jakiś stały współczynnik.

Gdy system startuje, ta procedura jest wołana dość nieregularnie, ale niezbyt często, gdy się już "uspokoi" wywołuje się ją dokładnie co sekundę, w przypadku przekroczenia mikrosekund w zegarze xtime. Badanie wskazuje, że zawsze wchodząc tu time_state jest równe TIME_ERROR. Ma to jakoby zapobiegać pisaniu do zegara CMOS-a (akumulatorowego).

/*
 * this routine handles the overflow of the microsecond field
 *
 * The tricky bits of code to handle the accurate clock support
 * were provided by Dave Mills (Mills@UDEL.EDU) of NTP fame.
 * They were originally developed for SUN and DEC kernels.
 * All the kudos should go to Dave for this stuff.
 *
 */
static void second_overflow(void)
{
    long ltemp;

    /* Bump the maxerror field */
    time_maxerror += time_tolerance >> SHIFT_USEC;
    if ( time_maxerror > NTP_PHASE_LIMIT ) {
        time_maxerror = NTP_PHASE_LIMIT;
	time_state = TIME_ERROR;	/* p. 17, sect. 4.3, (b) */
	time_status |= STA_UNSYNC;
    }

    /*
     * Leap second processing. If in leap-insert state at
     * the end of the day, the system clock is set back one
     * second; if in leap-delete state, the system clock is
     * set ahead one second. The microtime() routine or
     * external clock driver will insure that reported time
     * is always monotonic. The ugly divides should be
     * replaced.
     */
    switch (time_state) {

    case TIME_OK:
	if (time_status & STA_INS)
	    time_state = TIME_INS;
	else if (time_status & STA_DEL)
	    time_state = TIME_DEL;
	break;

    case TIME_INS:
	if (xtime.tv_sec % 86400 == 0) {
	    xtime.tv_sec--;
	    time_state = TIME_OOP;
	    printk(KERN_NOTICE "Clock: inserting leap second 23:59:60 UTC\n");
	}
	break;

    case TIME_DEL:
	if ((xtime.tv_sec + 1) % 86400 == 0) {
	    xtime.tv_sec++;
	    time_state = TIME_WAIT;
	    printk(KERN_NOTICE "Clock: deleting leap second 23:59:59 UTC\n");
	}
	break;

    case TIME_OOP:
	time_state = TIME_WAIT;
	break;

    case TIME_WAIT:
	if (!(time_status & (STA_INS | STA_DEL)))
	    time_state = TIME_OK;
    }

    /*
     * Compute the phase adjustment for the next second. In
     * PLL mode, the offset is reduced by a fixed factor
     * times the time constant. In FLL mode the offset is
     * used directly. In either mode, the maximum phase
     * adjustment for each second is clamped so as to spread
     * the adjustment over not more than the number of
     * seconds between updates.
     */
    if (time_offset < 0) {
	ltemp = -time_offset;
	if (!(time_status & STA_FLL))
	    ltemp >>= SHIFT_KG + time_constant;

Tu właśnie mamy ograniczenie przesunięcia zegara - gdy jest większe co do modułu niż MAXPHASE/MINSEC, to je "przycinamy", nie zapominając o tym, żeby to dokończyć później.

	if (ltemp > (MAXPHASE / MINSEC) << SHIFT_UPDATE)
	    ltemp = (MAXPHASE / MINSEC) << SHIFT_UPDATE;
	time_offset += ltemp;
	time_adj = -ltemp << (SHIFT_SCALE - SHIFT_HZ - SHIFT_UPDATE);
    } else {
	ltemp = time_offset;
	if (!(time_status & STA_FLL))
	    ltemp >>= SHIFT_KG + time_constant;
	if (ltemp > (MAXPHASE / MINSEC) << SHIFT_UPDATE)
	    ltemp = (MAXPHASE / MINSEC) << SHIFT_UPDATE;
	time_offset -= ltemp;
	time_adj = ltemp << (SHIFT_SCALE - SHIFT_HZ - SHIFT_UPDATE);
    }

    /*
     * Compute the frequency estimate and additional phase
     * adjustment due to frequency error for the next
     * second. When the PPS signal is engaged, gnaw on the
     * watchdog counter and update the frequency computed by
     * the pll and the PPS signal.
     */
    pps_valid++;
    if (pps_valid == PPS_VALID) {	/* PPS signal lost */
	pps_jitter = MAXTIME;
	pps_stabil = MAXFREQ;
	time_status &= ~(STA_PPSSIGNAL | STA_PPSJITTER |
			 STA_PPSWANDER | STA_PPSERROR);
    }
    ltemp = time_freq + pps_freq;
    if (ltemp < 0)
	time_adj -= -ltemp >> (SHIFT_USEC + SHIFT_HZ - SHIFT_SCALE);
    else
	time_adj +=  ltemp >> (SHIFT_USEC + SHIFT_HZ - SHIFT_SCALE);
poniżej zrealizowane jest szybkie mnożenie przez 1,28125
#if HZ == 100
    /* Compensate for (HZ==100) != (1 << SHIFT_HZ).
     * Add 25% and 3.125% to get 128.125; => only 0.125% error (p. 14)
     */
    if (time_adj < 0)
	time_adj -= (-time_adj >> 2) + (-time_adj >> 5);
    else
	time_adj += (time_adj >> 2) + (time_adj >> 5);
#endif
}

(ml)


update_wall_time_one_tick()

Procedura ta służy do synchronizacji zegarów w sieci - dokładniejszy opis jest w second_overflow(). Działa ona w zestawieniu z tamtą procedurą, z tą zasadniczą różnicą, że jest wołana HZ razy na sekundę (czyli 0,01s), a tamta - raz na sekundę.

/* in the NTP reference this is called "hardclock()" */
static void update_wall_time_one_tick(void)
{
	if ( (time_adjust_step = time_adjust) != 0 ) {
	    /* We are doing an adjtime thing. 
	     *
	     * Prepare time_adjust_step to be within bounds.
	     * Note that a positive time_adjust means we want the clock
	     * to run faster.
	     *
	     * Limit the amount of the step to be in the range
	     * -tickadj .. +tickadj
	     */

Tutaj widać drugie (mniejsze, bo wywoływane znacznie częściej) ograniczenie przesunięcia zegara - gdy jest większe co do modułu niż tickadj, to je "przycinamy", nie zapominając o tym, żeby to zrobić później.

	     if (time_adjust > tickadj)
		time_adjust_step = tickadj;
	     else if (time_adjust < -tickadj)
		time_adjust_step = -tickadj;
	     
	    /* Reduce by this step the amount of time left  */
	    time_adjust -= time_adjust_step;
	}
	xtime.tv_usec += tick + time_adjust_step;
	/*
	 * Advance the phase, once it gets to one microsecond, then
	 * advance the tick more.
	 */
	time_phase += time_adj;
	if (time_phase <= -FINEUSEC) {
		long ltemp = -time_phase >> SHIFT_SCALE;
		time_phase += ltemp << SHIFT_SCALE;
		xtime.tv_usec -= ltemp;
	}
	else if (time_phase >= FINEUSEC) {
		long ltemp = time_phase >> SHIFT_SCALE;
		time_phase -= ltemp << SHIFT_SCALE;
		xtime.tv_usec += ltemp;
	}
}

(ml)


update_wall_time(tyknięcia)

Wywołaj procedurę update_wall_time_one_tick odpowiednią ilość razy, po czym w przypadku przepełnienia licznika mikrosekund napraw to i wywołaj second_overflow().

/*
 * Using a loop looks inefficient, but "ticks" is
 * usually just one (we shouldn't be losing ticks,
 * we're doing this this way mainly for interrupt
 * latency reasons, not because we think we'll
 * have lots of lost timer ticks
 */
static void update_wall_time(unsigned long ticks)
{
	do {
		ticks--;
		update_wall_time_one_tick();
	} while (ticks);

	if (xtime.tv_usec >= 1000000) {
	    xtime.tv_usec -= 1000000;
	    xtime.tv_sec++;
	    second_overflow();
	}
}

(ml)


do_process_times(proces, tyknięcia w tr. uż., tyknięcia w tr. jądra)

Dolicz ile proces spędził w trybie jądra, a ile w trybie użytkownika. Gdy za bardzo zajmuje procesor, tj. więcej sekund niż pozwala na to jego pole rlim[0].rlim_cur, to co sekundę wysyłaj sygnał ostrzegawczy SIGXCPU. Gdy jednak nie zaprzestanie zawłaszczania i okaże się, że spędził już więcej niż rlim[0].rlim_max czasu, to zabijamy go.

static inline void do_process_times(struct task_struct *p,
	unsigned long user, unsigned long system)
{
	long psecs;

	p->utime += user;
	p->stime += system;

	psecs = (p->stime + p->utime) / HZ;
	if (psecs > p->rlim[RLIMIT_CPU].rlim_cur) {
		/* Send SIGXCPU every second.. */
		if (psecs * HZ == p->stime + p->utime)
			send_sig(SIGXCPU, p, 1);
		/* and SIGKILL when we go over max.. */
		if (psecs > p->rlim[RLIMIT_CPU].rlim_max)
			send_sig(SIGKILL, p, 1);
	}
}

(ml)


do_it_virt(proces,tyknięcia)

Gdy proces tego chce, co it_virt_incr tyknięć spędzonych w trybie użytkownika wyślij procesowi sygnał SIGVTALRM. Patrz opis funkcji setitimer().

static inline void do_it_virt(struct task_struct * p, unsigned long ticks)
{
	unsigned long it_virt = p->it_virt_value;

	if (it_virt) {
		if (it_virt <= ticks) {
			it_virt = ticks + p->it_virt_incr;
			send_sig(SIGVTALRM, p, 1);
		}
		p->it_virt_value = it_virt - ticks;
	}
}

(ml)


do_it_prof(proces,tyknięcia)

Procedura analogiczna do powyższej - gdy proces tego chce, co it_prof_incr tyknięć (w ogóle) wyślij mu sygnał SIGPROF. Patrz opis funkcji setitimer().

static inline void do_it_prof(struct task_struct * p, unsigned long ticks)
{
	unsigned long it_prof = p->it_prof_value;

	if (it_prof) {
		if (it_prof <= ticks) {
			it_prof = ticks + p->it_prof_incr;
			send_sig(SIGPROF, p, 1);
		}
		p->it_prof_value = it_prof - ticks;
	}
}

(ml)


update_one_process(proces, tyknięcia, t. w tr. uż., t. w tr. jądra)

Wykonaj trzy rzeczy związane z czasem procesu - uaktualnij statystykę, podejmując odpowiednie kroki w sytuacji zawłaszczania procesora oraz wyślij sygnały SIGVTALRM i SIGPROF jeśli jest taka potrzeba.

static __inline__ void update_one_process(struct task_struct *p,
	unsigned long ticks, unsigned long user, unsigned long system)
{
	do_process_times(p, user, system);
	do_it_virt(p, user);
	do_it_prof(p, ticks);
}	

(ml)


update_process_times(tyknięcia, tyknięcia w tr. jądra)

Zmniejsz licznik procesu; gdy spadnie do zera, zażądaj ponownego uszeregowania procesów. Ponadto uwzględnij statystykę spędzania czasu przez procesy osobno w trybie użytkownika czy jądra. Na koniec wykonaj czynności związane z czasem procesu.

static void update_process_times(unsigned long ticks, unsigned long system)
{
#ifndef  __SMP__
	struct task_struct * p = current;
	unsigned long user = ticks - system;
	if (p->pid) {
		p->counter -= ticks;
		if (p->counter < 0) {
			p->counter = 0;
			need_resched = 1;
		}
			if (p->priority < DEF_PRIORITY)
			kstat.cpu_nice += user;
		else
			kstat.cpu_user += user;
		kstat.cpu_system += system;
	}
	update_one_process(p, ticks, user, system);

(ml)

Część kodu tylko dla SMP:

#else
	int cpu,j;
	cpu = smp_processor_id();

Dla wszystkich procesorów...

	for (j=0;j<smp_num_cpus;j++)
	{
		int i = cpu_logical_map[j];
		struct task_struct *p;
		
#ifdef __SMP_PROF__
		if (test_bit(i,&smp_idle_map)) 
			smp_idle_count[i]++;
#endif

Sprawdź czy wykonujący się proces nie jest procesem idle.

		p = current_set[i];
		/*
		 * Do we have a real process?
		 */
		if (p->pid) {
			/* assume user-mode process */
			unsigned long utime = ticks;
			unsigned long stime = 0;
			if (cpu == i) {
				utime = ticks-system;
				stime = system;
			} else if (smp_proc_in_lock[j]) {
				utime = 0;
				stime = ticks;
			}
			update_one_process(p, ticks, utime, stime);

Uaktualnij statystyke.

			if (p->priority < DEF_PRIORITY)
				kstat.cpu_nice += utime;
			else
				kstat.cpu_user += utime;
			kstat.cpu_system += stime;

Odejmij od licznika counter czas zużyty przez proces.

			p->counter -= ticks;
			if (p->counter >= 0)
				continue;
			p->counter = 0;
		} else {
			/*
			 * Idle processor found, do we have anything
			 * we could run?
			 */
			if (!(0x7fffffff & smp_process_available))
				continue;
		}

Należy dokonać przeszeregowania procesów. W przypadku tego samego procesora ustaw flagę, wpp wyślij komunikat (IPI).

		/* Ok, we should reschedule, do the magic */
		if (i==cpu)
			need_resched = 1;
		else
			smp_message_pass(i, MSG_RESCHEDULE, 0L, 0);
	}
#endif
}

(gc)


Zmienna lost_ticks zawiera ilość wywołań procedury do_timer() (wywoływana jest w czasie obsługi przerwania) nie uregulowanych przez update_times() (która jest z kolei wywoływana jako "wolna" procedura obsługi przerwania - bottom half - poza właściwą obsługą przerwania).

Zmienna lost_ticks_system różni się od powyższej tylko tym, że zlicza jedynie te przerwania zegarowe, które zastały procesor wewnątrz jądra.

static unsigned long lost_ticks = 0;
static unsigned long lost_ticks_system = 0;

update_times()

Po zbadaniu, ile tyknięć minęło od ostatniego wywołania, ile w tym tyknięć w trybie jądra, zapisz statystykę. Wykonaj czynności związane z czasem systemowym, a następnie z bieżącym procesem.

static inline void update_times(void)
{
	unsigned long ticks;

	ticks = xchg(&lost_ticks, 0);

	if (ticks) {
		unsigned long system;

		system = xchg(&lost_ticks_system, 0);
		calc_load(ticks);
		update_wall_time(ticks);
		update_process_times(ticks, system);
	}
}

(ml)


timer_bh()

Po wykonaniu czynności związanych z bieżącym procesem i czasem zajmij się zegarami: tymi starego typu (może ich być co najwyżej 32), jak też nowego typu poukładanych w tablice-zegary.

static void timer_bh(void)
{
	update_times();
	run_old_timers();
	run_timer_list();
}

(ml)


do_timer (rejestry)

Procedura ta jest pośrednio wywoływana przez przerwanie zegarowe co 10 ms (1/HZ sekundy). Zwiększa liczniki czasowe: jiffies i lostticks. Jeśli przerwanie zastało procesor w trybie jądra, to zapisuje statystykę w prof_buffer, gdzie to się stało, przy czym miejsce to jest brane z dokładnością do 2^prof_shift bajtów. W każdym przypadku przygotowuje system do wywołania "wolnych" (bottom-halves) przerwań, co następuje niedługo później - patrz timer_bh() oraz tqueue_bh().

void do_timer(struct pt_regs * regs)
{
	(*(unsigned long *)&jiffies)++;
	lost_ticks++;
	mark_bh(TIMER_BH);

Zwiększ liczniki i zaznacz procedurę do wywołania.

	if (!user_mode(regs)) {
		lost_ticks_system++;

Byłeś w trybie jądra, to sprawdź, czy można uaktualnić statystykę, jeśli tak, to zrób to

		if (prof_buffer && current->pid) {
			extern int _stext;
			unsigned long ip = instruction_pointer(regs);
			ip -= (unsigned long) &_stext;
			ip >>= prof_shift;
			if (ip < prof_len)
				prof_buffer[ip]++;
		}
	}

kolejna procedura do wywołania (jeśli potrzeba)

	if (tq_timer)
		mark_bh(TQUEUE_BH);
}

(ml)


sys_alarm(liczba sekund)

Standardowa funkcja alarm. Po upływie zadanej liczby sekund (conajmniej) proces otrzyma sygnał SIGALRM. Funkcja wykorzystuje tzw. interval timer, związany z każdym procesem (pole task_struct.real_timer).

#ifndef __alpha__

/*
 * For backwards compatibility?  This can be done in libc so Alpha
 * and all newer ports shouldn't need it.
 */
asmlinkage unsigned int sys_alarm(unsigned int seconds)
{
	struct itimerval it_new, it_old;
	unsigned int oldalarm;

	it_new.it_interval.tv_sec = it_new.it_interval.tv_usec = 0;
	it_new.it_value.tv_sec = seconds;
	it_new.it_value.tv_usec = 0;
	_setitimer(ITIMER_REAL, &it_new, &it_old);
	oldalarm = it_old.it_value.tv_sec;

Ustawienie alarmu anuluje poprzedni alarm. Zwróć pozostały czas, zaokrąglając w górę do 1 sekundy.

	/* ehhh.. We can't return 0 if we have an alarm pending.. */
	/* And we'd better return too much than too little anyway */
	if (it_old.it_value.tv_usec)
		oldalarm++;
	return oldalarm;
}

(gc)


sys_getpid(), sys_getppid(), sys_getuid(), sys_geteuid(), sys_getgid(), sys_getegid()

Standardowe funkcje zwracające odpowiednio identyfikatory: procesu, przodka procesu, użytkownika, obowiązujący użytkownika, grupy, obowiązujący grupy.

/*
 * The Alpha uses getxpid, getxuid, and getxgid instead.  Maybe this
 * should be moved into arch/i386 instead?
 */
asmlinkage int sys_getpid(void)
{
	return current->pid;
}

asmlinkage int sys_getppid(void)
{
	return current->p_opptr->pid;
}

asmlinkage int sys_getuid(void)
{
	return current->uid;
}

asmlinkage int sys_geteuid(void)
{
	return current->euid;
}

asmlinkage int sys_getgid(void)
{
	return current->gid;
}

asmlinkage int sys_getegid(void)
{
	return current->egid;
}

(gc)


sys_nice(wartość nice)

Modyfikacja wartości nice procesu. W Linuxie oznacza to zmianę kwantu czasu przydzielanego procesowi.

Zobacz także sys_setpriority().

/*
 * This has been replaced by sys_setpriority.  Maybe it should be
 * moved into the arch dependent tree for those ports that require
 * it for backward compatibility?
 */
asmlinkage int sys_nice(int increment)
{
	unsigned long newprio;
	int increase = 0;

	newprio = increment;

Tylko root może zwiększyć priorytet.

	if (increment < 0) {
		if (!suser())
			return -EPERM;
		newprio = -increment;
		increase = 1;
	}

Poniższe obliczenia można by zapisać znacznie prościej Sprowadzają się do dodania parametru increment do wartości priority procesu, który wywołał funkcję i obcięcia tej wartości do przedziału [1..40]. De facto, oryginalny komentarz nie jest zgodny z prawdą, gdyż standardowa wartość kwantu równa się 200ms, a nie 150ms!


	if (newprio > 40)
		newprio = 40;
	/*
	 * do a "normalization" of the priority (traditionally
	 * unix nice values are -20..20, linux doesn't really
	 * use that kind of thing, but uses the length of the
	 * timeslice instead (default 150 msec). The rounding is
	 * why we want to avoid negative values.
	 */
	newprio = (newprio * DEF_PRIORITY + 10) / 20;
	increment = newprio;
	if (increase)
		increment = -increment;
	newprio = current->priority - increment;
	if ((signed) newprio < 1)
		newprio = 1;
	if (newprio > DEF_PRIORITY*2)
		newprio = DEF_PRIORITY*2;
	current->priority = newprio;
	return 0;
}

#endif

(gc)


find_process_by_pid(id procesu)

Funkcja zwraca wskaźnik na strukturę task_struct procesu o zadanym identyfikatorze. Uwaga: zero oznacza bieżący proces.

static struct task_struct *find_process_by_pid(pid_t pid) {
	struct task_struct *p, *q;

	if (pid == 0)
		p = current;
	else {
		p = 0;
		for_each_task(q) {
			if (q && q->pid == pid) {
				p = q;
				break;
			}
		}
	}
	return p;
}

(gc)


setscheduler(id procesu, tryb szeregowania, parametry)
sys_sched_setscheduler(id procesu, tryb szeregowania, parametry)
sys_sched_setparam(id procesu, parametry)

Funkcja (pierwsza) ustawia tryb szeregowania dla procesu i/lub dodatkowe parametry (obecnie tylko priorytet). Dwie następne stanowią do niej "interface" widziany na zewnątrz jądra (zgodny z POSIX.1b).

static int setscheduler(pid_t pid, int policy, 
			struct sched_param *param)
{
	int error;
	struct sched_param lp;
	struct task_struct *p;

	if (!param || pid < 0)
		return -EINVAL;

Sprawdź prawa do czytania w obszarze wskazywanym przez param, jeśli ok, skopiuj zawartość do lokalnej struktury.

	error = verify_area(VERIFY_READ, param, sizeof(struct sched_param));
	if (error)
		return error;
	memcpy_fromfs(&lp, param, sizeof(struct sched_param));

	p = find_process_by_pid(pid);
	if (!p)
		return -ESRCH;

Sprawdź poprawność argumentów wywołania. Jeśli wartość policy jest ujemna zachowaj bieżący tryb szeregowania. Dopuszczalny zakres priorytetów dla procesów realtime to [1..99], dla pozostałych musi być równy 0.

			
	if (policy < 0)
		policy = p->policy;
	else if (policy != SCHED_FIFO && policy != SCHED_RR &&
		 policy != SCHED_OTHER)
		return -EINVAL;
	
	/*
	 * Valid priorities for SCHED_FIFO and SCHED_RR are 1..99, valid
	 * priority for SCHED_OTHER is 0.
	 */
	if (lp.sched_priority < 0 || lp.sched_priority > 99)
		return -EINVAL;
	if ((policy == SCHED_OTHER) != (lp.sched_priority == 0))
		return -EINVAL;

Tryby szeregowania realtime może ustawić tylko root.

	if ((policy == SCHED_FIFO || policy == SCHED_RR) && !suser())
		return -EPERM;

Obowiązujący identyfikator właściciela procesu musi być równy identyfikatorowi właściela procesu na rzecz którego wywołujemy setschedule lub obowiązującemu identyfikatorowi właściciela tego procesu. Innymi słowy, proces musi być "własny" lub trzeba mieć do niego prawa.

	if ((current->euid != p->euid) && (current->euid != p->uid) &&
	    !suser())
		return -EPERM;

	p->policy = policy;
	p->rt_priority = lp.sched_priority;

Jeśli proces znajduje się w kolejce procesów gotowych przenieś go na jej koniec (kara dla procesu za zmianę trybu szeregowania?).

	cli();
	if (p->next_run)
		move_last_runqueue(p);
	sti();

Przed wyjściem do trybu użytkownika wywołaj schedule().

	need_resched = 1;
	return 0;
}

asmlinkage int sys_sched_setscheduler(pid_t pid, int policy, 
				      struct sched_param *param)
{
	return setscheduler(pid, policy, param);
}

asmlinkage int sys_sched_setparam(pid_t pid, struct sched_param *param)
{
	return setscheduler(pid, -1, param);
}

(gc)


sys_sched_getscheduler(id procesu)

Funkcja zwraca wartość określającą tryb szeregowania dla procesu o zadanym identyfikatorze. 0 oznacza bieżący proces.

asmlinkage int sys_sched_getscheduler(pid_t pid)
{
	struct task_struct *p;

	if (pid < 0)
		return -EINVAL;

	p = find_process_by_pid(pid);
	if (!p)
		return -ESRCH;
			
	return p->policy;
}

(gc)


sys_sched_getparam(id procesu, parametry)

Funkcja zwraca parametry (aktualnie priorytet) dla procesu o zadanym identyfikatorze. 0 oznacza bieżący proces.

asmlinkage int sys_sched_getparam(pid_t pid, struct sched_param *param)
{
	int error;
	struct task_struct *p;
	struct sched_param lp;

	if (!param || pid < 0)
		return -EINVAL;

	error = verify_area(VERIFY_WRITE, param, sizeof(struct sched_param));
	if (error)
		return error;

	p = find_process_by_pid(pid);
	if (!p)
		return -ESRCH;

	lp.sched_priority = p->rt_priority;
	memcpy_tofs(param, &lp, sizeof(struct sched_param));

	return 0;
}

(gc)


sys_sched_yield()

Dobrowolne oddanie procesora. Jeśli proces jest jedynym gotowym procesem będzie zostanie on ponownie wybrany w schedule().

asmlinkage int sys_sched_yield(void)
{
	cli();
	move_last_runqueue(current);
	current->counter = 0;
	need_resched = 1;
	sti();
	return 0;
}

(gc)


sys_sched_get_priority_max(tryb szeregowania)
sys_sched_get_priority_min(tryb szeregowania)

Funkcje zwracające odpowiednio maksymalną i minimalną wartość priorytetu dla zadanego trybu szeregowania.

asmlinkage int sys_sched_get_priority_max(int policy)
{
	switch (policy) {
	      case SCHED_FIFO:
	      case SCHED_RR:
		return 99;
	      case SCHED_OTHER:
		return 0;
	}

	return -EINVAL;
}

asmlinkage int sys_sched_get_priority_min(int policy)
{
	switch (policy) {
	      case SCHED_FIFO:
	      case SCHED_RR:
		return 1;
	      case SCHED_OTHER:
		return 0;
	}

	return -EINVAL;
}

(gc)


sys_sched_rr_get_interval(id procesu, czas)

Funkcja teoretycznie zwraca wartość kwantu czasu dla procesów szeregowanych algorytmem Round-Robin. W rzeczywistości zwracana wartość (150 mikrosekund) jest bzdurą. Faktyczny kwant czasu wynosi 200 milisekund (czyli tyle samo ile dla zwykłych procesów) i może być zmodyfikowany funkcjami sys_nice() lub sys_setpriority()

asmlinkage int sys_sched_rr_get_interval(pid_t pid, struct timespec *interval)
{
	int error;
	struct timespec t;

	error = verify_area(VERIFY_WRITE, interval, sizeof(struct timespec));
	if (error)
		return error;

	/* Values taken from 2.1.38 */	
	t.tv_sec = 0;
	t.tv_nsec = 150000;   /* is this right for non-intel architecture too?*/
	memcpy_tofs(interval, &t, sizeof(struct timespec));

	return 0;
}

(gc)

/*
 * change timeval to jiffies, trying to avoid the 
 * most obvious overflows..
 */
static unsigned long timespectojiffies(struct timespec *value)
{
	unsigned long sec = (unsigned) value->tv_sec;
	long nsec = value->tv_nsec;

	if (sec > (LONG_MAX / HZ))
		return LONG_MAX;
	nsec += 1000000000L / HZ - 1;
	nsec /= 1000000000L / HZ;
	return HZ * sec + nsec;
}

static void jiffiestotimespec(unsigned long jiffies, struct timespec *value)
{
	value->tv_nsec = (jiffies % HZ) * (1000000000L / HZ);
	value->tv_sec = jiffies / HZ;
	return;
}

sys_nanosleep(czas żądany, czas pozostały)

Funkcja usypia proces conajmniej na żądany czas.

asmlinkage int sys_nanosleep(struct timespec *rqtp, struct timespec *rmtp)
{
	int error;
	struct timespec t;
	unsigned long expire;

Sprawdź prawa do odczytu w obszarze pamięci wskazywanym przez rqtp

	error = verify_area(VERIFY_READ, rqtp, sizeof(struct timespec));
	if (error)
		return error;

Skopiuj zawartość struktury z pamięci użytkownika do lokalnej struktury.

	memcpy_fromfs(&t, rqtp, sizeof(struct timespec));

Jeśli został przekazany parameter to sprawdź prawa do zapisu w obszarze wskazywanym przez rmtp.

	if (rmtp) {
		error = verify_area(VERIFY_WRITE, rmtp,
				    sizeof(struct timespec));
		if (error)
			return error;
	}

Sprawdź poprawność parametrów. Błąd EINVAL, w przypadku wartości ujemnych lub jeśli liczba nanosekund przekracza 1G. Zerowy czas jest ok.

	if (t.tv_nsec >= 1000000000L || t.tv_nsec < 0 || t.tv_sec < 0)
		return -EINVAL;

Dla procesów realtime opóźnienia krótsze niż 2ms, realizowane są przez pętlę opóźniającą (dla Intela pliki include/asm-i386/delay.h oraz arch/i386/lib/delay.S). Pomiar prędkości procesora (BogoMips) dokonywany jest na starcie systemu w init/main.c w funkcji calibrate_delay().


	if (t.tv_sec == 0 && t.tv_nsec <= 2000000L &&
	    current->policy != SCHED_OTHER) {
		/*
		 * Short delay requests up to 2 ms will be handled with
		 * high precision by a busy wait for all real-time processes.
		 */

Sufit do 1 mikrosekundy.

		udelay((t.tv_nsec + 999) / 1000);
		return 0;
	}

Ustaw czas budzenia. Dodaj 1, jeśli wartość sekund lub nanosekund jest niezerowa.

	expire = timespectojiffies(&t) + (t.tv_sec || t.tv_nsec) + jiffies;
	current->timeout = expire;
	current->state = TASK_INTERRUPTIBLE;

Wywołaj funkcję szeregowania. Proces zostanie wyrzucony z kolejki procesów gotowych, chyba że "w międzyczasie" minie jego czas budzenia.

	schedule();

Jeśli proces został obudzony przed czasem, zwróć wartość pozostałego czasu w strukturze wskazywanej przez rmtp.

	if (expire > jiffies) {
		if (rmtp) {
			jiffiestotimespec(expire - jiffies -
					  (expire > jiffies + 1), &t);
			memcpy_tofs(rmtp, &t, sizeof(struct timespec));
		}
		return -EINTR;
	}

	return 0;
}

(gc)


show_task(numer w tablicy procesów, proces)
show_state()

Funkcje wypisujące informacje na temat istniejących procesów w systemie. Są to kolejno: nazwa, bieżący adres (tzw. program counter), ilość miejsca na stosie procesu, identyfikatory, odpowiednio procesu, przodka procesu, najmłodszego dziecka procesu, najmłodszego i najstarszego rodzeństwa.

Informacje te można wypisać na konsoli za pomocą kombinacji CTRL-Scroll Lock (przewijać można kombinacjami SHIFT-Page Up, SHIFT-Page Down).

static void show_task(int nr,struct task_struct * p)
{
	unsigned long free;
	static const char * stat_nam[] = { "R", "S", "D", "Z", "T", "W" };

	printk("%-8s %3d ", p->comm, (p == current) ? -nr : nr);
	if (((unsigned) p->state) < sizeof(stat_nam)/sizeof(char *))
		printk(stat_nam[p->state]);
	else
		printk(" ");
#if ((~0UL) == 0xffffffff)
	if (p == current)
		printk(" current  ");
	else
		printk(" %08lX ", thread_saved_pc(&p->tss));
#else
	if (p == current)
		printk("   current task   ");
	else
		printk(" %016lx ", thread_saved_pc(&p->tss));
#endif
	for (free = 1; free < PAGE_SIZE/sizeof(long) ; free++) {
		if (((unsigned long *)p->kernel_stack_page)[free])
			break;
	}
	printk("%5lu %5d %6d ", free*sizeof(long), p->pid, p->p_pptr->pid);
	if (p->p_cptr)
		printk("%5d ", p->p_cptr->pid);
	else
		printk("      ");
	if (p->p_ysptr)
		printk("%7d", p->p_ysptr->pid);
	else
		printk("       ");
	if (p->p_osptr)
		printk(" %5d\n", p->p_osptr->pid);
	else
		printk("\n");
}

void show_state(void)
{
	int i;

#if ((~0UL) == 0xffffffff)
	printk("\n"
	       "                         free                        sibling\n");
	printk("  task             PC    stack   pid father child younger older\n");
#else
	printk("\n"
	       "                                 free                        sibling\n");
	printk("  task                 PC        stack   pid father child younger older\n");
#endif
	for (i=0 ; i<NR_TASKS ; i++)
		if (task[i])
			show_task(i,task[i]);
}

(gc)


sched_init()

Inicjalizacja schedulera. Ustawia wskaźnik(i) na task_struct procesu 0. W przypadku jądra SMP tymczasowo przypisuje ten sam proces wszystkim procesorom. Później, w funkcji smp_init(), to się zmieni.

void sched_init(void)
{
	/*
	 *	We have to do a little magic to get the first
	 *	process right in SMP mode.
	 */
	int cpu=smp_processor_id();
#ifndef __SMP__	
	current_set[cpu]=&init_task;
#else
	init_task.processor=cpu;
	for(cpu = 0; cpu < NR_CPUS; cpu++)
		current_set[cpu] = &init_task;
#endif

Zainicjalizuj procedury "bottom half". Odpowiednio, dla procedur obsługi przerwań zegarowych, terminala, ogólnego przeznaczenia.

	init_bh(TIMER_BH, timer_bh);
	init_bh(TQUEUE_BH, tqueue_bh);
	init_bh(IMMEDIATE_BH, immediate_bh);
}

(gc)